Özet
TAŞLICALI YAHYÂ BEY DİVANINDA ŞİİR ANLAYIŞI
Bu çalışma ile divan şiirinin büyük bir gelişme göstererek klasikleştiği XVI. yüzyılın önemli isimlerinden biri olan Taşlıcalı Yahyâ Bey’in divanından hareketle döneminin şiir anlayışının, şairin şiire ilişkin duygu ve düşüncelerinin, kendi şiirini nasıl ve nerede gördüğünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Şair, divanında poetik görüşlerine genellikle kasidelerinin fahriye bölümünde, gazellerinin mahlas beyitlerinde ve yine eserinin dibace kısmında yer vermiş, bu beyitlerde şiir için gerekli olan temel unsurlara, iyi bir şiirde olması gereken hususiyetlere dair değerlendirmelerde bulunmuştur. Sözgelimi şaire göre şiir hikmetli sözler ihtiva etmeli, okuyanın gönlüne ferahlık vermeli, kısa ve öz olmalı, daha önce söylenmemiş fikirleri, düşünülmemiş hayalleri dile getirmelidir. Şair için sevgiliye ulaşma vasıtası olan ve sevgilinin güzelliği vasfedildikçe değer kazanan şiir, asla cahil, bilgisiz, kötü düşünceli kimselere ulaştırılmamalıdır. Yaşadığı dönemde “sâhib-i seyf ü kalem” unvanına layık görülen Taşlıcalı Yahyâ Bey’in şiire dair yaptığı bu tür değerlendirme, tenkit ve izahlar klasik Türk şiirinin poetikasının bir bütün olarak tespit edilmesine yönelik çalışmalara katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Taşlıcalı Yahyâ Bey, poetika, şiir anlayışı, şiir, klasik Tük şiiri