TAŞELİ PLATOSU MASALLARINDA KONAR-GÖÇER KÜLTÜR HAYATINDAN İZLER
(TRACES FROM NOMADİC CULTURAL LIFE IN TASELİ PLATO TALES
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Mehmet Alptekin
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
88-106
|
Özet
Masallar, evrensel yapıya sahip olmalarına rağmen yayılma gösterdiği coğrafyadaki toplumların sosyal ve kültürel hayatlarından etkilenerek yeni bir kimliğe bürünürler. Sözlü gelenekte yayılma gösteren masallarda toplumların yaşamları tarzları, dünya görüşleri, inançları vb. unsurlar bulunur. Bu bakımdan masallarla kültürel hayat arasında bir ilişkiden söz edilebilir. Çağlara direnerek günümüze kadar ulaşan masallar bir dönemin panoramasını da bizlere sunmaktadır.
Taşeli Masalları, Taşeli Platosu’nda yaşayan konar-göçer halkın gelecek nesillere bıraktığı bir miras niteliğindedir. Bu masalların kökeni bilinmemekle birlikte yörede yaşayan halkın kültürel dokusuna ait unsurlar içerdiği aşikârdır. Masallarda karşımıza çıkan bazı motiflerin toplumun sosyal hayatı ve yaşantısına göre de şekillendiği görülmektedir.
Çalışmada, Ali Berat Alptekin tarafından derlenen Taşeli Masalları adlı eserdeki 70 masal metni araştırmaya dahil edilmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada doküman incelemesi ve görüşme yönteminden faydalanılarak içerik analizi yapılmıştır. Böylece masallarda geçen konar-göçer kültür hayatına ilişkin kültürel unsurlar tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Taşeli Platosu, masal, konar-göçer, kültür, hayat.
Abstract
Despite having a universal structure, tales take on a new identity by being influenced by the social and cultural lives of the societies in the geography where they spread. In the tales that spread in oral tradition, societies' lifestyles, world views, beliefs and so on elements are found. In this respect, one can talk about a relationship between tales and cultural life. Tales that have survived until today by resisting the ages also offer us a panorama of an era.
Taşeli Tales is a legacy left by nomadic people living in Taşeli Plateau to future generations. Although the origin of these tales is unknown, it is obvious that they contain elements belonging to the cultural texture of the local people. It is seen that some motifs that we encounter in fairy tales are shaped according to the social life and life of the society.
In the study, 70 tale texts from Taşeli Tales compiled by Ali Berat Alptekin were included in the study. In this study, in which qualitative research method was adopted, content analysis was carried out by using document analysis and interview method. Thus, cultural elements related to nomadic cultural life in fairy tales were determined.
Keywords
Taşeli Plateau, tale, nomads, culture, life.