TÜRKÇE DİL BİLGİSİ ÇALIŞMALARINDAKİ BİRLEŞİK YAPI SORUNUNUN “EK” TARAFI
(THE "SUFFIX" SIDE OF THE COMBINED STRUCTURE PROBLEM IN TURKISH GRAMMAR STUDIES
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem Topçu
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
116-127
|
Özet
Türk dilinin grameriyle ilgili hangi unsur olursa olsun, bir yapısı ve bir de görevi/işlevi vardır. Görevini de ancak sahip olduğu yapıda yerine getirebilir. Yani, yapı ile görev arasında bir ilişki bulunmaktadır. Ancak dil bilgisi çalışmalarında morfofonemik unsurlar, morfofonetik bağımlılıklarla açıklanmaya çalışıldığı için, yapının (ve ona ait bilginin) işlenişi sorunlu ve tartışmaya açık birçok hususu içermektedir. Sesten cümleye kadar bütün gramer unsurları bu sorunlu yapı konusunun, kendilerine göre şekillenen farklı başlıklarını temsil etmektedir. Eklerin yapısı da bu başlıklardandır. Eklerin yapısına göre tasnifi konusunda genellikle basit ve birleşik şeklinde ikili bir yapı sınıflamasının kabul gördüğü bilinmektedir. Ancak eklerde bu şekildeki gibi bir yapı tasavvuru ve tasnifinin Türkçenin ekleşme düzenine uygun olmadığı ifade edilmelidir. Nitekim, söz konusu iki yapı türünün hem müstakil hem de birbirlerine muadil birer sınıf oluşturmaları noktasında dikkate alınan ölçü/ölçülerin pek sağlıklı olmadığı görülmektedir. Bu husustan hareketle, çalışmada birleşik ekin üst yapı kimliğinin ve üst yapıda kendisine bağlı alt yapı sınıflarının hangi esaslara dayalı olarak biçimlendirildiği ele alınacaktır. Bu biçimlendiriliş, kaçınılmaz bir şekilde, basit ek yapısının karşıtlığında sorgulanmayı gerektirmektedir.
Anahtar Kelimeler
yapı, ek, görev, basit, birleşik.
Abstract
Whatever element is related to the grammar of the Turkish language, it has a structure and a function. It can only fulfill it’s function in the structure it has. That is, there is a relationship between structure and function. However, since the morphosphonemic elements in grammar studies are tried to be explained by morphosphonetic dependencies, the processing of the structure (and its information) contains many problematic and controversial issues. All grammatical elements, from sound to sentence, represent the different titles of this problematic structure issue, which are shaped according to them. The structure of the suffixes is also among these titles. It is known that the dual structure classification, simple and compound, is generally accepted for the classification of suffixes according to their structure. However, it can be said that such a structure design and classification in the suffixes isn’t suitable for the opposition order of Turkish. As a matter of fact, it’s seen that the measure / measures taken into account at the point that these two building types constitute both separate and equivalent classes to each other aren’t very healthy. From this point of view, the study will discuss the basis on which the superstructure identity of the joint attachment and the sub-structure classes attached to it in the superstructure are shaped. This configuration inevitably requires questioning in the contrast of simple suffix structure.
Keywords
structure, suffix, function, simple, compound