POETİK BİR TERİM OLARAK KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE DÜŞÜNCE
(THOUGHT IN CLASSICAL TURKISH POETRY AS A POETIC TERM
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Zafer Topak
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
253-270
|
Özet
Klasik Türk şiirinin poetikasının ve poetik terimlerinin belirlenmesine katkı sağlaması amacıyla yaptığımız bu çalışmada, “düşünce” kavramının klasik Türk şiirinde poetik bir çerçevede nasıl ele alındığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında belirlenen eserler incelendiğinde şairlerin düşünce kavramına karşılık olarak çoğunlukla “fikr ve endîşe” kelimelerini kullandıkları görülmüştür. Düşünceyi poetik çerçevede ele alan ve konunun farklı yönlerine değinen şairlerin bu değerlendirme dizeleri eserlerinde dağınık olarak yer almakla birlikte gazellerin mahlas beyitleri ve kasidelerin fahriye bölümleri yoğun değerlendirme bölümleri olarak görülmektedir. Şairlerin düşünce ile ilgili yaptıkları tespit ve değerlendirmelerden bazıları şu şekildedir: Şairin özgün bir düşünceye sahip olması çok önemlidir. Güzel, beğenilen ve değerli şiirler, özgün bir düşünce ile yazılabilir. Değerli, güzel anlam ve mazmunlar oluşturmak, yeni tarzda şiirler yazmak güçlü bir düşünce sayesinde mümkündür. Şiir, öncelikle şairin düşünce dünyasında şekillenip oluşur. Şiir, düşüncenin ürünüdür. Şairler yaptıkları değerlendirmelerde düşünceyi “kuş, deniz, inci, sihirbaz, haberci, mum, gül” gibi birçok unsura benzetmek suretiyle de düşüncenin farklı poetik yönlerine değinmişlerdir.
Anahtar Kelimeler
Düşünce, Klasik Türk Şiiri, Poetika, Klasik Türk Şiiri Poetikası, Şiir ve Düşünce İlişkisi
Abstract
In this study, which we have done in order to contribute to the determination of the poetics and poetic terms of classical Turkish poetry, it is tried to determine how the concept of "thought" is handled in a poetic framework in classical Turkish poetry. When the works determined within the scope of the study were examined, it was seen that the poets mostly used the words "idea and concern" in response to the concept of thought. Although these evaluation lines of poets who deal with thought in a poetic framework and touch on different aspects of the subject are scattered in their works, the compliment (fahriye) sections of odes (kaside) and pseudonym (mahlas) couplets (beyit) of lyrics (gazel) are seen as intensive evaluation sections. Some of the determinations and evaluations made by the poets regarding thought are as follows: “It is very important for the poet to have an original thought. Beautiful, admired and valuable poems can be written with an original thought. It is possible to create valuable and beautiful meanings and to write poems in new styles, thanks to a strong thought. Poetry is primarily shaped and formed in the world of thought of the poet. Poetry is the product of thought.” Poets also touched on different poetic aspects of thought by likening thought to many elements such as "bird, sea, pearl, magician, messenger, candle, rose" in their evaluations.
Keywords
Thought, Classical Turkish Poetry, Poetics, Classical Turkish Poetry Poetics, Relationship Between P