BABUR-NÂME’DE MESLEK ADLARI
(THE NAMES OF OCCUPATIONS IN BABURNAMA
)
|
Yazar
|
:
Dr. Gökhan Çevik
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
24
|
|
Sayfa |
:
128-153
|
Özet
Tarih boyunca insan yaşamının gereksinimlerinden dolayı pek çok meslek grubu ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan bu meslek grupları ait olduğu toplumun kültür ve medeniyetini, toplumsal yaşamının zenginliğini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. En eski çağlardan itibaren yüksek bir kültür ve medeniyet oluşturan Türkler de birçok farklı iş alanında faaliyet göstermiş ve zamanla farklı meslek grupları meydana getirmiştir. Türklerin geçmiş yüzyıllardaki kültür ve medeniyetini, toplumsal yaşamlarındaki canlılığı daha detaylı görebilmek için ise bu söz konusu meslekleri incelemek ve mesleklerle ilgili dil malzemesini ele almak önem arz etmektedir. Bu çalışmada klasik Çağatay dili ve edebiyatının nesir alanındaki en önemli kaynaklarından biri olan Babur-nâme’de geçen meslek adları ele alınmıştır. Çalışmada eserdeki meslek adları sınıflandırmaya tabî tutulmuş, köken ve yapı bakımından incelenmiştir. Sonuç bölümünde mesleklerin iş kollarına dağılımı ile köken ve yapı bakımından görünümlerine dair tespitler yapılmıştır. Meslek adlarını incelemedeki amacımız dönemin toplumsal, kültürel, askerî, sanatsal, ekonomik, siyasi vb. hayatını meslek adlarıyla ilgili söz varlığı bağlamında ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler
Çağatay Türkçesi, Babur-nâme, meslek adları, etimoloji, unvan.
Abstract
Various occupational groups have emerged due to the needs of individuals throughout the history. These emerging occupational groups are very important in terms of indicating the culture and civilization and the richness of the social life of the society, they belong to. Turks who have been building a very high culture and civilization from the most ancient times, have been operating in many different professional fields and created different occupational groups over time. For this reason, it is significant to examine these stated occupations and review the language material related to them in order to see the culture and civilization of Turks in the past and the liveliness in their social lives. In this study, occupational names in Baburnama, which is one of the most important sources of Chagatai langauge and literature in the field of prose, are discussed. Occupational names in the work are classified and studied in terms of etynom and structure. In the conclusion section, the distribution of professions to business lines and their views in terms of etynom and structure are determined. The purpose of analysing the names of occupations is to reveal the social, cultural, military, artistic, economic and political life of that period within the context of vocabulary related to the names of occupations.
Keywords
Chagatai Turkish, Baburnama, occupation names, etymology, title name.