OSMANLI GELİNİNİN ÇEYİZİ
(OTTOMAN BRIDE'S DOWRY
)
|
Yazar
|
:
Saba Özdemir
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
24
|
|
Sayfa |
:
186-203
|
Özet
Kültür, canlı bir organizma hâlinde nesilden nesle aktarılmıştır. Çeşitli kültür ögeleri, kuşaktan kuşağa aktarılırken değişimlere uğramış, bir kısım kültür ögeleri ise değişmeden günümüze kadar ulaşmıştır. Çeyiz de Türk toplumlarında evlenme kültürünün bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Yöreden yöreye değişen çeyiz kültürünün temelleri, İslamiyet’ten önceye dek dayanmaktadır. Ailenin sosyal ve ekonomik durumuna göre biçimlenen çeyiz geleneği, Osmanlı Devleti’nde de sosyal hayatın bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde hâlâ devam eden gelenek, yöreden yöreye değişmekle birlikte genellikle mutfak eşyaları ve mefruşattan oluşmaktadır. Geçmişten günümüze dek uzanan çizgide çeyizin sürekliliğini ile değişimi görmek ve Osmanlı Devleti’nde çeyizin içeriğini belirlemek amacıyla, İstanbul Kadı Sicillerinde yaptığımız tarama sonucunda, cihaz kelimesinin yer aldığı 58 hüküm tespit ettik. Bu hükümlerden, en eskisi 1518-1521 Üsküdar Mahkemesine; en yenisi ise 1825-1827 Mahmudpaşa Mahkemesine aittir. Bu hükümler neticesinde, Osmanlı Devleti’nde çeyizlerin içeriğine dair bilgiler elde ettik. Makalemizde çeyizlerin içeriğinde yer alanlar, kategorilere ayrılarak incelenmiştir. Buna göre; akçe/para, ev/bahçe/bağ/arsa ve eşyalar olmak üzere üç ana kategori bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Çeyiz, mefruşat, kumaşlar, Osmanlı Devleti, İstanbul Kadı Sicilleri.
Abstract
Culture, as a living organism, has been passed down from generation to generation. Various cultural elements have undergone changes while being transferred from generation to generation, and some cultural elements have survıved unchanged until today. Dowry appears as a part of the marriage culture in Turkish societies. The foundations of the dowry culture, which changes from region to region, date back to pre-Islamic. The dowry tradition shaped according to the social and economic status of the family appears as a part of the social life in the Ottaman Empire. The tradition, which continues today, varies from region to region, but generally consists of kitchen utensils and furnishings. In order to see the continuity and the change of the dowry in the line extending from the past to the present, and to determine the content of the dowry in the Ottoman Empire, we have found 58 provisions in which ‘dowry’ is included as a result of our scanning in the Istanbul Kadı Registers. The oldest of these provisions is the 1518-1521 Üsküdar Court; the newest one belongs to the 1825-1827 Mahmudpaşa Court. As a result of these provisions, we have obtained information about the content of dowries in the Ottoman Empire. In this article, the contents of the dowry are analyzed by categorizing. According to this; there are three main categories: Coin/money, house/garden/vineyard/land and goods.
Keywords
Dowry, furnishings, fabrics, Ottoman Empire, Istanbul Kadi Registers.