YENİ BİR ŞİİR ŞEKLİNİN BABASI OSMAN ÖZTUNÇ VE ZEMAHŞER
(OSMAN ÖZTUNÇ AND ZEMAHŞER, THE FATHER OF A NEW FORM OF POET
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Nedim Bakırcı
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
9
|
|
Sayı |
:
25
|
|
Sayfa |
:
11-23
|
Özet
Âşık Edebiyatı köklü bir edebiyat olup Türklerin tarih sahnesine çıktığı günden bugüne devam eden bir edebiyattır. Bu kadar köklü bir edebiyat içerinde âşıklar tarafından ortaya konulan ürünlerin çeşitliliği dikkate alındığında tür ve şekil konusu hala tartışmalı bir konudur. Kimi araştırmacılar türün öneminden söz ederken kimileri de ezgiyi ayırt edici özellik olarak kabul etmişlerdir. Ancak fikir ayrılığı sebebiyle araştırıcılar ortak bir noktada buluşamamışlardır. Bu tartışmalar devam ederken âşıklarımız da boş durmamış, yeni yeni şekiller (denkleme, dörtleme, tekrarlama, öyküleme vb.) oluşturmaya devam etmişlerdir. Bu şekillerden biri de son zamanlarda ortaya çıkan ZeMahşer, Doğan Kaya’nın ifadesiyle “bitişik şiir” şeklidir. En az iki şiirin bir araya getirilerek tek şiir gibi takdim edilmesi esasına dayalı ZeMahşer, 3 ile 15 heceden, varsağı, güzelleme, lebdeğmez, semai, tecnis, ilahi ve divan tarzından oluşmaktadır.
Bu yeni şiir şeklinin en önemli temsilcisi Türk İslam kültürüyle yoğrulmuş, Türk tasavvufunun kurucusu Ahmet Yesevi’nin duyuş ve düşünüş ikliminde yetişmiş, vatan ve millet âşığı bir sanatçı olan Osman Öztunç’tur. Öztunç’un bu güne kadar 20 şiiri bulunmaktadır. Bu şiirlerden 14’ü ZeMahşer şeklinde, 6 şiiri de ZeMahşer Kucaklaşma şeklinde yazmıştır. Şiirler genellikle mistik ve didaktik tarzda yazılmıştır.
Bu makalede Osman Öztunç’a ait ZeMahşer olarak adlandırdığı yeni şiir şekli ve şiirler üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Âşık Edebiyatı, Âşık, Osman Öztunç, ZeMahşer, tür, şekil, yeni şiir şekli.
Abstract
Minstrel Literature is a deep-rooted literature and it is a literature that continues from the day the Turks took the stage of history. Considering the variety of products produced by minstrels in such a deep-rooted literature, the subject of genre and form is still a controversial issue. While some researchers talked about the importance of the genre, others accepted the melody as a distinguishing feature. However, due to the difference of opinion, the researchers could not meet at a common point. While these discussions were going on, our lovers did not stand idly by, and they continued to form new forms (denkleme, dörtleme, tekrarlama, öyküleme, etc.). One of these shapes is ZeMahşer, "contiguous poetry" in the words of Doğan Kaya, which has emerged recently. Based on the principle that at least two poems are brought together and presented as a single poem, ZeMahşer consists of 3 to 15 syllables, varsağı, güzelleme, lebdeğmez, semai, tecnis, ilahi and divan style.
The most important representative of this new form of poetry is Osman Öztunç, an artist who was kneaded with Turkish-Islamic culture, who grew up in the mood and thought of Ahmet Yesevi, the founder of Turkish Sufism, and who is in love with the country and the nation. Öztunç has 20 poems to this day. Among these poems, he wrote 14 poems in the form of ZeMahşer and 6 poems as ZeMahşer Embracing. Poems are usually written in mystical and didactic style.
In this article, the new form of poetry and poems by Osman Öztunç called ZeMahşer will be discussed.
Keywords
Minstrel Literature, Minstrel, Osman Öztunç, ZeMahşer, genre, form, new form of poetry.