TÜRKÇE/EDEBİYAT ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME TARİHİNDE ÖRNEK BİR KURUM: YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU
(AN EXEMPLARY INSTITUTION IN THE HISTORY OF TURKISH/LITERAURE TEACHER TRAINING: YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Burcu ÖZTÜRK
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
9
|
|
Sayı |
:
26
|
|
Sayfa |
:
93-107
|
Özet
Cumhuriyet Döneminde Yüksek Öğretmen Okulu “Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu” adları ile eğitim tarihimizde yer alan en eski öğretmen yetiştiren kurumdur. Tarihi 16 Mart 1848’de kurulan Darülmuallimin-i Rüşdî’ye kadar uzanmaktadır. Yüksek Öğretmen Okuluna temel olan bu kurum orta dereceli okullara öğretmen yetiştirmek amacıyla açılmış ancak zaman içinde geliştirilerek bünyesine ilk, orta ve liselere öğretmen yetiştiren kısımları da içine alan “Darülmuallimin-i Âliye” adlı kuruma dönüşmüştür. 1891 yılında bu şekli alan kurumun içinde yer alan Âli kısmı Fen ve Edebiyat bölümleriyle bugünkü lise düzeyindeki okullar olan idadilere öğretmen yetiştiren bir yüksek okul olmuştur. Okul 1924 yılında Yüksek Muallim Mektebine dönüştürülmüştür. 1934 yılında Yüksek Öğretmen Okulu adını alan bu kurum eğitim tarihinde örnek bir model olup bu çalışmada, 1923-1950 yılları arasında Türkçe/Edebiyat öğretmeni yetiştirmedeki yeri ile ele alınmaktadır. Okul; tarihî gelişim, yapı, program, öğretim kadrosu, öğrenci kayıt ve kabul şartları, ders geçme ve mezuniyet şartları gibi çeşitli değişkenler açısından değerlendirilerek okulun Türkçe/Edebiyat öğretmeni yetiştirmedeki katkısının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemine uygun olarak yapılandırılan çalışmanın verileri doküman incelemesi ile elde edilmiştir. Osmanlı döneminde açılarak öğretmenliğin meslek olarak algılanmasında büyük rol üstlenmiş bu kurumun en temel özellikleri, alan derslerinin üniversitede, pedagojik formasyon eğitimi ve genel kültür derslerinin okulda verilmesi, öğrenci seçiminde niteliğin göz önünde bulundurulmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu, Türkçe/Edebiyat Öğretmeni Yetiştirme, Cumhuriyet Dönemi
Abstract
Yüksek Öğretmen Okulu in the Republican Period is the oldest teacher training institution in our history of education with the name of "Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu". Its history goes back to Darülmuallimin-i Rüşdî, which was founded on March 16, 1848. This institution, which is the basis of the Yüksek Öğretmen Okulu, was opened to train teachers for secondary schools, but it was developed over time and turned into an institution called "Darülmuallimin-i Âliye", which includes departments that train teachers for primary, secondary and high schools. In 1891, the institution, which took this form, became a high school that trained teachers for the high school level schools today with the Science and Literature departments. The school was transformed into a Yüksek Muallim Mektebi in 1924. This institution, which was named as Yüksek Öğretmen Okulu in 1934, is an exemplary model in the history of education, and is handled with its place in training Turkish / Literature teachers in 1923-1950. School; It is aimed to reveal the contribution of the school to the training of Turkish / Literature teachers by evaluating various variables such as historical development, structure, program, teaching staff, student registration and admission rules, course passing and graduation. The data of the study, which was structured in accordance with the qualitative research method, was obtained by document analysis. As a result of the examination, the most basic features of this institution, which was opened in the Ottoman period and played a major role in the perception of teaching as a profession, are that field courses are given at the university, pedagogical formation training and general culture courses at the school, taking into consideration the quality in student selection.
Keywords
Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu, Turkish Language/ Literature