YAZARI BİLİNMEYEN BİR MENÂSİK-İ HAC KİTABI: DELÎLÜ’L-HUCCÂC VE’L-ÜMMİYYÎN Fİ-TAHSÎL-İ UMÛRI’D-DÎN -SES BİLGİSİ-
(AN UNKNOWN BOOK OF MENÂSİK-İ HAC: DELÎLÜ’L-HUCCÂC VE’L-ÜMMİYYÎN Fİ-TAHSÎL-İ UMÛRI’D-DÎN -PHONETICS-
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Emin TUĞLUK
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
9
|
|
Sayı |
:
27
|
|
Sayfa |
:
234-255
|
Özet
Hac ibadetini doğru ve güvenli bir şekilde yerine getirebilmek için hacılara kılavuz niteliğinde pek çok eser kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu eserler genellikle haccın nasıl yapılacağını anlatan menâsik-i hac ve hac güzergahını anlatan menâzil-i hac türündeki eserlerdir. Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümmiyyîn fi-Tahsîl-i Umûrı’d-dîn adlı eser menâsik-i hac türünde kaleme alınmıştır. Ancak eserin sonunda hac konaklarıyla ilgili bilgilere de yer verilmiştir. Müellifi belli olmayan eserin tespit edilen tek nüshası Milli Kütüphaneye 06 Mil Yz A 9156 yer numarasıyla kayıtlıdır. 120 varak olan eser nesih yazı türüyle kaleme alınmış olup harekelidir. Eser, otuz iki baptan oluşmakta olup H. 1105 M. 1694 yılında kaleme alınmıştır. Eserin ilk varaklarında müellif; eserin adı, eserin kaleme alınış tarihi, eseri yazma amacı ve eserin içeriği hakkında bilgiler vermektedir. Özellikle okuma yazma bilmeyen Müslümanlara hac görevlerini yerine getirmede yol göstermek amacıyla yazılan eserin dili bu gayeye uygun olarak sade ve anlaşılırdır. Eserde yer yer Eski Anadolu Türkçesi özellikleri görülmektedir.
Bu çalışmada bugüne kadar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmayan Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümmiyyîn fi-Tahsîl-i Umûrı’d-dîn adlı eser şekil ve muhteva özellikleri açısından tanıtılmış ayrıca eser ses bilgisi açısından incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümmiyyîn fi-Tahsîl-i Umûrı’d-dîn, Eski Anadolu Türkçesi, harekeli metin, menâsik-i hac, menâzil-i hac.
Abstract
Many works have been written throughout history in order to perform the pilgrimage correctly and safely. These works, which were written in general, are menâsik-i hac, explains how to make the pilgrimage, and menâzil-i hac, which describes the pilgrimage route. The manuscript named Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümeyyîn fi-Tahsîl Umûru’d-dîn was written in the menâsik-i hac type. However, at the end of the information about pilgrimage mansions is also included. The only identified copy of the work is registered in the National Library with the place number 06 Mil Yz A 9156. The author of the work is not known, but it is understood from the manuscript that there are other copies of the work. The work, which has 120 pages was written in nesih script and is with vowel pointed. In the first pages of the work, the author gives information about the name of the work, the date of writting the work, the purpose of writing the work and the content of the work. The language of the work, which was written especially to guide illiterate Muslims, is simple and understandable in accordance with this purpose. In the work, the features of Old Anatolian Turkish are seen from place to place.
In this study, the work named Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümeyyîn fi-Tahsîl Umûru’d-dîn was introduced in terms of form and content features, and the phonetic features of the work were examined.
Keywords
Delîlü’l-Huccâc ve’l-Ümeyyîn fi-Tahsîl Umûru’d-dîn, Old Anatolian Turkish, vowel pointed text, menâs