GUSTAV RADDE’NİN GEZİ NOTLARI’NDA RUS İDARESİNDEKİ ARTVİN: KÜLTÜREL, SOSYAL VE ETNOGRAFİK DİKKATLER
(ARTVIN UNDER RUSSIAN RULE in GUSTAV RADDE'S TRAVEL NOTES: CULTURAL, SOCIAL AND ETHNOGRAPHIC ATTENTIONS
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. İlyas Üstünyer
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
28
|
|
Sayfa |
:
28-38
|
Özet
Artvin şehri, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın sonunda Rus idaresine geçti. Şehir, yaklaşık 40 yıl Rus idaresi altında kaldı ve 1921 yılında tekrar Türkiye’ye iade edildi. Alman batonikçi ve doğabilimci Gustav Radde Rus idaresindeki Artvin’i 1893 yılında ziyaret etti. Ziyaret sırasında tuttuğu gezi notlarını bilahare Almanya’da yayınladı. Radde, Artvin ziyareti öncesinde Osmanlı coğrafyasına iki araştırma gezisi daha düzenlemişti. Radde’nin Artvin notları diğer iki ziyaret notları ile beraber Osmanlı Gürcistan’ı Üzerine başlığı altında Gürcüce’ye çevrildi. Radde, bu üçüncü gezi notlarında Artvin bölgesinin flora ve faunasının yanı sıra Artvin’in kültürel, etnografik, sosyal görünümlerini de anlattı. Bu makalenin amacı Radde’nin Rus idaresindeki Artvin’de gözlemlediği sosyal, etnografik ve kültürel olguları tespit etmektir. Radde’nin çalışmasında Artvin’i odak alan üçüncü gezi notları Amaçlı Örneklem Seçme Metodu ile çalışmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Elde edilen veriler Sosyolojik Yöntem ile analiz edilmiştir. Eserde, geçiş dönemi Artvin’in idarî yapısı, sosyal, etnografik, kültürel kabullerin yanı sıra şehirde ve bölgede dinî kabullerin de değişmeye başladığı tespit edilmiştir. Bu bulgular, geçiş dönemi öncesi (1877) ve sonrası (1918) Artvin’deki benzer olay ve olgularla karşılaştırılarak Rus idaresindeki Artvin’de yaşanan değişimlerin boyutlarını ve alanlarını tespit etmede ölçüt olarak kullanılabilecektir.
Anahtar Kelimeler
Artvin, Rus idaresi, sosyal yaşam, etnografya, kültürel tespitler
Abstract
Artvin came under Russian rule at the end of the 1877-78 Ottoman-Russian War. The city remained under Russian rule for about 40 years and was returned to Turkey in 1921. In 1893 German batonicist and naturalist Gustav Radde visited Artvin that was under Russian administation. Radde later published his travel notes in journals, Germany. The visit was his tird visit to the Ottoman geography. Radde's Notes to Artvin, along with two other visit notes, were translated into Georgian under the title On Ottoman Georgia. Radde besides the flora and fauna of the Artvin region in these third travel notes explained the cultural, ethnographic and social features of the city, Artvin as well, and so the aim of this article is to make visible the social, ethnographic and cultural phenomena in his travel notes. These notes were chosen as the sample of the study with the Purposeful Sampling Method. The data were analyzed by the Sociological Method. We determined that besides the administrative structure, social, ethnographic and cultural structures as well were undergone some changes. The findings can be used to compare them with the data on Artvin before (1877) and after the transition period of it (1918).
Keywords
Artvin, Russian administration, social life, ethnography, cultural determinations