KUZEY MAKEDONYA’DA YAŞAYAN TÜRKLERDEKİ NAZAR İNANCINDA KÜLT UNSURLARI
(CULT ELEMENTS İN EVİL EYE BELİEF İN TURKS LİVİNG İN NORTH MACEDONİA
)
|
Yazar
|
:
Furkan Kurt
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
28
|
|
Sayfa |
:
277-284
|
Özet
2002’de yapılan nüfus sayımına göre Kuzey Makedonya’da yaşayan Türklerin sayısı yaklaşık seksen bin civarındadır. Tarihi süreçte Türk halkının ilk bölgeye yerleşimini Avarlar, Peçenekler ve Kumanlar sayesinde olduğunu savunan bilim adamları bulunmaktadır. Türkler ülkenin her bölgesinde bulunmakla birlikte Mavrova Rostuşa ve Jupa Bölgeleri Türklerin bulunduğu bölgelerdendir.
Nazar, bazı insanların bakışlarındaki olumsuzluğun canlı veya cansız varlıklar üzerindeki zarar verici etki olarak açıklanır. Türklerin geleneksel yaşamlarındaki inanmalara göre Tanrı kutunun olmadığı kişi ve mekânlar nazara maruz kalır. Tanrı kutunun kaybolduğu düşünülen kişilerde veya mekânlarda bu kutun tekrar getirilebilmesi ya da var olan kutun muhafaza edilmesi için gerçekleştirilen uygulamalarda çeşitli kült unsurlarını görmek mümkündür. Bu çalışmada atalar kültü başta olmak üzere doğa kült unsurlarını nazarın ortaya çıkışında, tespitinde, koruma ve sağaltım yöntemlerinde K. Makedonya’nın Jupa bölgesinde bulunan Kocacık, Novak, Papradnik ve Rostuşa bölgesindeki Mogorçe’de yapılan saha araştırmasıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Geleneksel inanmalara bağlı olarak tespit edilen uygulama, yöntem ve inanmaların atalar, ateş, su ve ağaç kültleriyle olan ilişkileri Türk dünyasındaki benzerlikleri ve Türk anlatılarıyla bağlantıları gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Kuzey Makedonya, nazar, kültler, inanmalar, ritüeller.
Abstract
According to the census conducted in 2002, the number of Turks living in North Macedonia is around eighty thousand. In the historical process, there are scientists who argue that the first settlement of the Turkish people in the region was thanks to the Avars, Pechenegs and Cumans. Although Turks are found in every region of the country, Mavrova Rostusha and Jupa Regions are among the regions where Turks reside.
Evil eye is explained as the damaging effect of the negativity in the gaze of some people on living or non-living things. According to the beliefs in the traditional life of the Turks, people and places where there is no God’s holiness is exposed to evil eye. It is possible to see various cult elements in the practices carried out to bring this holines back to people or places where the God’s holiness is thought to have been lost or to preserve the existing holiness. In this study, it has been tried to reveal the nature cult elements, especially the cult of ancestors, in the emergence, detection, protection and treatment methods of the evil eye, through field research in Kocacık, Novak, Papradnik in the Jupa region of N. Macedonia and Mogorçe in the Rostusha region. The relations between the practices, methods and beliefs determined depending on traditional beliefs with ancestors, fire, water and tree cults, similarities in the Turkish world and their connections with Turkish narratives are shown.
Keywords
North Macedonia, evil eye, cults, beliefs, rituals.