TARSUS – GÜLEK YAYLASI GEÇİŞ DÖNEMLERİ (Doğum, Evlenme, Ölüm Adetleri)
(TARSUS – GÜLEK PLATEAU TRANSITION PERIOD (Birth, Marriage and Death Customs)
)
|
Yazar
|
:
Muhsin Emin Sonay
, Namık ASLAN
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
181-195
|
Özet
Her insanın yaşamı boyunca önemli olayların başlangıcı olarak görülen dönüm noktaları mevcuttur. Bunları insanın doğumu, sünneti, askere gidişi, evliliği ve nihayetinde ise ölümü olarak sıralayabiliriz. Her biri sırasıyla gerçekleşen bu hadiseler esnasında toplum tarafından uygulanan bir takım pratikler mevcuttur. Bu pratikler ve uygulamaların amacı bireyin gerçekleştirmekle yükümlü olduğu dönüm noktalarını en sağlıklı bir şekilde aşmasını sağlamaktır. Doğumda uygulanan pratikler daima anne ve bebeğin ruh ve beden sağlığını korumaya yöneliktir. Evlenme zamanı gelen bireyin yuvasını kurması için yaşadığı toplumdan ve aile fertlerinden destek alıp mutlu bir evlilik yapması beklenir. Ölüm vakti gelen insanlar için ölünün ruhunun maddi alemden manevi aleme geçişini kolaylaştırmak ve onun güzel yerlere ulaşmasını sağlamak amacıyla yapılan pratikler vardır. Hayatın dönüm noktaları olarak adlandırılan geçiş dönemlerine insanın yaşadığı her coğrafyada rastlamaktayız. Bizim araştırmamızın konusunu ise Mersin’in Tarsus ilçesine bağlı Gülek Mahallesi’nde doğum, evlenme ve ölümle ilgili uygulamalar oluşturmaktadır. Gülek Boğazı ve Kalesi’nin tarihi - stratejik öneminin yanında buradaki yerleşkenin de boğazın ve kalenin tarihinden ayrılamaz bir bütün olduğu gözlemlenmiştir. Gülek Mahallesi ve çevresinde yaptığımız derleme faaliyetlerinde edindiğimiz bilgiler mülakat yöntemi ve katılımlı gözlem teknikleriyle elde edilmiştir. Bu çalışmanın neticesinde kaybolmaya yüz tutmuş halk bilgisinin kayıt altına alınıp sonraki kuşaklara aktarılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tarsus, Gülek Boğazı, Gülek Kalesi, Gülek Yaylası, geçiş dönemi, doğum, evlenme, ölüm.
Abstract
There are turning points in every person's life, which are seen as the beginning of important events. We can list these as birth, circumcision, military service, marriage, and finally death. There are several practices applied by society during these events, each of which takes place in turn. The purpose of these practices is to ensure that the individual overcomes the turning points they have to reach in the healthiest way possible. Practices applied at birth are always aimed at protecting the mental and physical health of the mother and baby. It is expected that individuals whose marriage time has come, will have a happy marriage with the support of the society and family members so that they can establish a home. For people at the time of death, there are some practices that aim to transition of the soul of the deceased from the material realm to the spiritual realm and to ensure that they reach beautiful places. We come across transitional periods, which are called turning points of life, in every geography where people live. The subject of our research is the practices related to birth, marriage, and death in the Gülek District of Tarsus district of Mersin. In addition to the historical and strategic importance of the Gülek Strait and the Gülek Castle, it has been observed that the settlement here is an inseparable whole from the history of the strait and the castle. The information we obtained in the compilation activities we carried out in Gülek Strait and its surroundings was obtained by interview method and participatory observation techniques. The main purpose of this study to record the folk knowledge that is about to disappear and transfer it to the next generations.
Keywords
Tarsus, Gülek Strait, Gülek Castle, Gülek Plateau, transition period, birth, marriage, death.