ÜSKÜP HALK İNANIŞLARI
(SKOPJE FOLK BELIFS
)
|
Yazar
|
:
Feyhan Ruşid
, Dr. Ögr. Üyesi Levent DOĞAN
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
150-163
|
Özet
Eski Türkler İslamiyet’i kabul edene dek geniş sahalara yayılmış ve birçok farklı din ve kültürlerin etkisi altında kalmıştır. Kökü yüzyıllar öncesine dayanan dini inanış ve kültürlerin kalıntısı olarak değerlendirilen batıl inanışların birçoğu ise İslam inancının dışında olmasına rağmen nesilden nesile aktarılarak günümüze dek yaşatılmıştır. Eskiden beri bu tarz inanışlar insanların hayatlarını etkilemiş ve onları şekillendirmiştir. Halk inanışlarının tanımı ile ilgili herhangi bir bilimsel açıklama olmamakla birlikte bu tür inanışlar insanların yaşamını etkilemeye ve toplumların kültürel ve tarihsel yapısına göre birtakım değişiklikler göstererek yaşatılmaya devam etmektedir.
Sıra dağ veya dağlık anlamına gelen Balkanlar, farklı dil, din ve medeniyete mensup milletlerin yanı sıra Orta Asya’dan gelip Balkan coğrafyasına yerleşen Avarlar, Vardarlar, Peçenekler ve Kumanlar gibi Türk boylarının IV. yüzyıldan itibaren yurt edindiği bölgedir. Bin yılı aşkın bir süre zarfında Balkanlarda yaşayan farklı topluluklar kültür ve yaşam tarzı konusunda etkileşim içinde olmuşlardır. Dolayısıyla Türklerde görülen bir uygulamanın Makedon, Boşnak veya Arnavut toplumlarında da görülmesi olağan bir durumdur. Tabi ki, aynı durum Türk toplumları için de geçerlidir. Farklı coğrafyalarda benzer kültürel unsurların var olmasının da tesadüf olmadığı günümüzdeki uygulamalardan anlaşılabilir.
Çalışmada Üsküp’te yaşayan Türk, Makedon, Boşnak ve Arnavutlar arasında canlı tutulan halk kültürünün önemli öğelerinden biri olan halk inanışlarına yer verilmiştir. Üsküp yöresinde derlenen halk inanışları konularına göre sınıflandırılmış ve toplumlar arasında devam eden inanışlara ilişkin benzer ve farklı inanış ile uygulamalar değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Halk İnanışı, Türk, Makedon, Arnavut, Boşnak.
Abstract
By the time, the Old Turks have accepted Islam; they had spread over wide areas and had been under the influence of many different religions and cultures. Despite being outside of the Islamic faith, many of the superstitious beliefs, considered to be remnants of religious beliefs and cultures whose roots go back centuries, have been passed down from generation to generation and have survived until today. Such beliefs have influenced and shaped people's lives since ancient times. Although there is no scientific explanation regarding the definition of folk beliefs, such beliefs continue to affect people's lives and live on showing some changes according to the cultural and historical structure of societies.
The Balkans, meaning “mountain range” or “highlands”, is the region which has become the homeland of peoples belonging to different languages, religions and civilizations as well as Turkish tribes such as the Avars, Vardars, Pechenegs and Cumans, coming from Central Asia and settling in the Balkans, from the fourth century onwards. For more than a thousand years, different communities living in the Balkans have interacted in terms of culture and lifestyle. Therefore, it is common that a practice seen in Turks is also seen in Macedonian, Bosniac or Albanian communities. Of course, the same is true for Turkish communities. It can be understood from today's practices that the existence of similar cultural elements in different geographies is not a coincidence.
The study covers folk beliefs, which are one of the important components of the folk culture kept alive among Turks, Macedonians, Bosniacs and Albanians living in Skopje. Folk beliefs compiled in the Skopje region have been classified according to their subjects, also attempting to evaluate similar and different beliefs and practices regarding the ongoing beliefs among communities.
Keywords
Folk beliefs, Turkish, Macedonian, Albanian, Bosniac.