ANTALYA İLİ SERİK İLÇESİNİN STANDART TÜRKİYE TÜRKÇESİNDEN FARKLI SES VE ŞEKİL BİLGİSİ ÖZELLİKLERİ
(DIFFERENT PHONETIC AND MORPHOLOGICAL FEATURES OF ANTALYA’S SERİK DISTRICT DIALECT DIFFERENT FROM STANDARD TURKISH
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Emine Atmaca
, Merve KARAKAYA
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
31
|
|
Sayfa |
:
152-177
|
Özet
Antalya ili Serik ilçesi, Antalya’nın orta kesiminde, il merkezinin yaklaşık 30 km. doğusunda, 22 kilometrelik kıyı şeridine sahip turistik bir ilçedir. İlçe coğrafi yapısı itibariyle içeriden ve dışarıdan göç alması münasebetiyle kendine has sosyo-kültürel dokusunu kaybetmeye başlamıştır. Kitle iletişim araçlarının her eve girmesi, ulaşımın çok kolaylaşması, turizminin her geçen gün yaygınlaşması, okuryazarlık oranlarının artması gibi sebepler ilçenin ağız özelliklerinin sağlıklı bir şekilde derlenmesini engellemektedir. Bu gibi sebepler dolayısıyla diğer Türkiye Türkçesi ağızlarında olduğu gibi Serik ağzı da Standart Türkiye Türkçesinin etkisinde kalmakta kendine has ses ve şekil özellikleri ile söz varlığını hızlıca kaybetmektedir. Bilindiği üzere Standart Türkiye Türkçesinin söz varlığındaki zenginliğinin ortaya çıkarılmasında ve özellikle dilin gelişim ile değişim seyrinin yakından takip edilebilmesinde son derece önemli olan bu canlı ağızlar, kaybolmadan önce bir an evvel derlenmeli ve kayıt altına alınmalıdır.
Bu çalışmada, Antalya iline bağlı Serik ilçesinin köylerinin/mahallelerinin tamamına ulaşılmış, ağız özelliklerini en iyi yansıttığı düşünülen kaynak kişilerden belli konularda metin ve kelime derlemeleri yapılmıştır. Bu derlemelerden elde edilen veriler ışığında yöreye ait Standart Türkiye Türkçesinden farklılaşan ses ve şekil bilgisi özellikleri maddeler hâlinde sıralanmıştır. Ayrıca Serik’te önemli bir yer tutan Tahtacı Türkmenleri ile muhacirlerden de derlemeler yapılmış ve onlardan elde edilen veriler ayrı madde başlıklarında verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Türkçesi Ağızları, Antalya, Serik ağızları, ses bilgisi, şekil bilgisi
Abstract
Serik district of Antalya province is in the central part of Antalya, approximately 30 km from the city center. It is a touristic town with a coastline of 22 kilometers to the east. Due to the geographical structure of the district, it has started to lose its unique socio-cultural texture due to immigration from inside and outside. Reasons such as mass media entering every house, ease of transportation, increasing popularity of tourism day by day, and increasing literacy rates prevent the compilation of the dialect characteristics of the district in a healthy way. Due to such reasons, Serik dialect, like other Turkey Turkish dialects, is under the influence of Standard Turkey Turkish and quickly loses its vocabulary with its unique sound and morphological features. As it is known, these live dialects, which are extremely important in revealing the richness of the vocabulary of Standard Turkey Turkish and especially in following the development and change of the language closely, should be compiled and recorded as soon as possible before they are lost.
In this study, all the villages/neighborhoods of the Serik district of Antalya province were reached, and text and word compilations were made on certain subjects from the source people who were thought to reflect the dialect characteristics best. In the light of the data obtained from these compilations, the phonetic and morphological features of the region, which differ from the Standard Turkey Turkish, are listed as items. In addition, compilations were made from Tahtacı Turkmen and immigrants, who had an important place in Serik, and the data obtained from them were given under separate article titles.
Keywords
The Dialects of Anatolia, Antalia, The Dialect of Serik, phonetic, morphology