SİNOP VE YÖRESİ AĞIZLARINDA BİTKİ ADLARI
(PLANT NAMES IN THE DIALECT OF THE DİALECT OF SİNOP AND ITS DİSTRİCTS
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Ergün Acar
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
31
|
|
Sayfa |
:
56-69
|
Özet
Sinop, Karadeniz bölgesinde taşıdığı fiziki özelliklerden dolayı zengin bitki örtüsüne sahip bir ilimizdir. Bu zenginlik bitki adlarına da yansımış ve Sinop ağızlarında 495 adet bitki adı derlenmiştir. Adlandırmalar ad bilimsel metotla ele alınmış ve bitki adları üzerinden Türkçenin adlandırma eğilimleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre bitki adlarından elde edilen veriler ışığında adlandırmaların ad aktarması (bütün yerine parçanın alındığı aktarmalar, parça yerine bütünün alındığı aktarmalar), deyim aktarması (insandan doğaya aktarma, doğadan insana aktarma, doğadaki nesneler arası aktarma) ve güzel adlandırma yoluyla yapıldığı görülmüştür. Adlar; biçim, tat, koku, renk, yer-mevkii, yapı, sayı, zaman, meslek, kişi adı, organ adı, hastalık adı, eşya adı, şahıs adı, hayvan adı gibi belirleyicilere dayanmıştır. Bitkilerin işlevsel özellikleri ya da ad verenlerin tutumları bu belirleyicilerin en baskınını öne çıkarmıştır.
Anahtar Kelimeler
Bitki Adları, Sinop ve Yöresi Ağızları, Adbilim, Söz varlığı.
Abstract
Sinop is a province with rich vegetation due to its physical characteristics in the Black Sea region. This richness is also reflected in the plant names and 495 plant names have been compiled in Sinop dialects. The nomenclatures were handled with the onomastic method and the naming tendencies of Turkish were tried to be determined through plant names. Accordingly, in the light of the data obtained from plant names, it has been seen that naming is done by transferring names (transferring the part instead of the whole, transferring the whole instead of the part), transferring the idioms (transferring from person to nature, transferring from nature to human, transferring between objects in nature) and beautiful naming. Names; form, taste, smell, color, place-location, structure, number, time, occupation, name of person, name of organ, name of disease, name of property, name of person, name of animal. The functional characteristics of the plants or the attitudes of the naming agents highlighted the most dominant of these determinants.
Keywords
Plant names, The Dialect of Sinop and Its Districts, Onomatology, Vocabulary.