NARGILIÇ HOCAGELDİYEV’İN YNAM (İNANÇ) ADLI HİKÂYESİNDE GÖKTEPE SAVAŞLARI
(THE BATTLES OF GEOK TEPE IN NARGILIÇ HOCAGELDİYEV'S STORY NAMED YNAM (İNANÇ)
)
|
Yazar
|
:
Onur Belli
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
11
|
|
Sayı |
:
32
|
|
Sayfa |
:
177-187
|
Özet
1879-1881 yılları arasında geçekleşen Göktepe Savaşları, Türkmenlerin bağımsızlık uğruna verdikleri bir savaştır. Göktepe Savaşları, acı kayıplarla sonuçlansa da Türkmenlerin hafızasında önemli yer edinmekte ve millî birlikteliği en iyi temsil eden savaş olma özelliği taşımaktadır. Çarlık Rusyası’nın saldırılarını engellemek amacıyla kurulan Göktepe Kalesi ise Türkmen bağımsızlığının son kalesi olarak nitelendirilmektedir. Türkmenlerin Çarlık Rusyası’na karşı elinde olmayan imkânlarla topyekûn verdikleri ve Türkmenler için trajediyle sonuçlanan bu savaş Türkmen edebiyatına kaçınılmaz bir şekilde yansımıştır. Ancak Göktepe Savaşları, Sovyetler Birliği döneminde özellikle Stalin’in 1924’te iktidara gelişiyle ideolojiye karşıt olduğu gerekçesiyle Türkmen hafızası ve tarihinden silinmeye çalışılmıştır. Sovyet iktidarı tarafından Türkmenlerin hafızasından silinmeye çalışılan 1879-1881 Göktepe Savaşları, Türkmenistan’ın bağımsızlığa kavuşmasıyla yeniden gün yüzüne çıkarılmıştır. Bu bağlamda Türkmen tarihi yeniden yazılmış ve Göktepe Savaşları hakkında çeşitli edebî türlerde eserler kaleme alınmıştır. Bağımsızlık döneminde Göktepe Savaşları hakkında eserler kaleme alan bir isim de Nargılıç Hocageldiyev’dir. Nargılıç Hocageldiyev, kaleme aldığı eserlerinde Göktepe Savaşları’nda yitirilen canları, savaşın acı yüzünü ve bağımsızlık adına topyekün verilen bu savaşı eserlerinde konu edinerek Türkmen millî kimliğini yeniden yeşertmeye çalışmıştır. Bu çalışmada Nargılıç Hocageldiyev’in Göktepe Savaşları’nın acı yüzünü, yıkıcılığını, parçalanan ve yok olan hayatları konu edindiği Ynam adlı hikâyesi incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Göktepe Savaşları, Türkmen edebiyatı, Ynam, hikâye.
Abstract
Battles of Geok Tepe, which took place between 1879-1881, is a war fought by the Turkmen for the sake of independence.Even though Battles of Geok Tepe resulted in painful losses, it has an important place in the memory of the Turkmens and is a war that best represents the national unity. Geok Tepe Castle, which was established to prevent the attacks of the Tsarist Russia, is described as the last stronghold of Turkmen independence. This war, which the Turkmen gave to the Tsarist Russia with the means they did not have and which resulted in a tragedy for the Turkmen, was inevitably reflected in the Turkmen literature. However, the Battles of Geok Tepe were tried to be erased from Turkmen memory and history on the grounds that they were against ideology, especially with Stalin's coming to power in 1924 during the Soviet Union period. 1879-1881 Battles of Geok Tepe, which were tried to be erased from the memory of the Turkmens by the Soviet power, were brought to light again with the independence of Turkmenistan. In this context, Turkmen history has been rewritten and various literary works have been written about the Battles of Geok Tepe. Nargılıç Hocageldiyev is another person who wrote works about Battles of Geok Tepe during the independence period. In his works, Nargılıç Hocageldiyev tried to regenerate the Turkmen national identity by focusing on the lives lost in the Battles of Geok Tepe, the bitter face of the war and the total war given in the name of independence in his works. In this study, Nargılıç Hocageldiyev's story Ynam, which deals with the bitter face of the Battles of Geok Tepe, its destructiveness, and the shattered and destroyed lives, will be examined.
Keywords
Battles of Geok Tepe, Turkmen literature, Ynam, story.