ANADOLU EFSANELERİNİN ON KÖK DEĞER AÇISINDAN İNCELENMESİ
(ANALYSIS OF ANATOLIAN LEGENDS IN TERMS OF TEN ROOT VALUES
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Nedim Bakırcı
, Yasemin Katı
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
11
|
|
Sayı |
:
32
|
|
Sayfa |
:
13-32
|
Özet
Değerler, bir toplumun ortaya koyduğu, toplumu var eden ve yönlendiren kültürel unsurlardır. Toplumun, varlığını sürdürebilmesi için nesilden nesile aktarılmaları gerekir. Bu aktarımı sağlamada halk anlatmaları dediğimiz destan, masal, halk hikâyesi, fıkra ve efsaneler son derece önemlidir. Çünkü bu anlatmalar sözlü, yazılı ve elektronik ortamda yer alan anlatılardır. Bu anlatılara belirtilen ortamlardan birinden ulaşarak dinleyen ve okuyanlar değerleri de öğrenmiş olacaklardır.
Efsaneler, bilimin çok gelişmediği ve yaygınlaşmadığı dönemde insanların, çevrelerinde gördükleri bir takım oluşumların meydana geliş serüvenleriyle ilgili oluşturulan metinlerdir. Bu metinler, içlerinde barındırdıkları kültürel unsurları dolayısıyla değerler eğitimini, gelecek nesillere ulaştırırlar.
Efsanelerin eğitici ve değer kazandırıcı işlevleri mevcuttur. Özellikle değer eğitimi açısından incelendikleri zaman, efsanelerin çok zengin oldukları ve değer eğitimi amacıyla kullanılabilecek halk anlatısı türü oldukları görülecektir. Bu çalışmanın temel amacı da, değerler açısından zengin olduğu düşünülen efsanelerin, bu yönünü ortaya koymak ve değer eğitiminde kullanılabileceklerini belirlemektir.
Bu amaçla çalışmada, Saim Sakaoğlu’nun 101 Anadolu Efsanesi kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2019 yılında yayımlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök değere (adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik) göre nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile incelenip yorumlanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Halk anlatıları, efsane, değer, değerler eğitimi
Abstract
Values are the cultural elements that a society reveals, that creates and directs the society. In order for society to survive, it must be transmitted from generation to generation. Epic, fairy tale, folk tale, anecdote and legends, which we call folk narratives, are extremely important in providing this transfer. Because these narratives are narratives in oral, written and electronic media. Those who listen and read these narratives by accessing them from one of the specified environments will also have learned the values.
Legends are texts created about the adventures of the occurrence of some formations that people saw around them in the period when science was not very developed and widespread. These texts convey the values education to future generations because of the cultural elements they contain.
Legends have educational and value-added functions. Especially when they are examined in terms of value education, it will be seen that the legends are very rich and they are a type of folk narrative that can be used for value education. The main purpose of this study is to reveal this aspect of the legends, which are thought to be rich in values, and to determine that they can be used in values education.
For this purpose, Saim Sakaoğlu's book 101 Anatolian Legends is based on ten core values (justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism, benevolence) in the Turkish Language Curriculum published by the Ministry of National Education in 2019, will be examined and interpreted with the document review method, one of the qualitative research methods.
Keywords
Folk narratives, legend, value, values education.