ÂŞIK SÜMMÂNÎ’NDE GURBET VE SEYAHAT OLGULARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
(AN EVALUATION ON THE THEMES OF HOMESICKNESS AND TRAVEL İN ÂŞIK SÜMMÂNÎ'S POETRY
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Nilgün Türkmen
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
11
|
|
Sayı |
:
33
|
|
Sayfa |
:
72-91
|
Özet
Gurbet, Türk halk şiirinde çok kullanılan temalardan biridir. Aslında bunun kaynağı, gurbetin halk hayatındaki yeridir. Âşıklar şiirlerinde gurbete hem bireysel hem toplumsal açıdan değinir. Çünkü âşıklar halkın duygu ve düşüncelerinin tercümanıdır. Toplumun kültürel belleğindeki gurbet kavramını anlamak için de gurbeti onların şiirlerinden okumak gerekir. Seyahat ise gurbet ile çoğu zaman yan yana anılır. Ancak biri olumsuzluk diğeri olumlu duygular barındırmaktadır. Gurbet zorunluluk halinin neticesi ortaya çıkabilir. Seyahat ise daha olumlu bir yolculuğu ifade eder. Âşıkların hayatında seyahatin de önemli bir yeri vardır. Âşıklık geleneğinin temsilcilerinden biri olan Âşık Sümmânî de şiirlerinde gurbete yer vermiş ve seyahat onun hayatında da önemli bir yer edinmiştir. Gurbet, temelde “yaşanılan yerden ayrı düşme/uzak olma” anlamlarına gelir. Ancak bazen fiziki bazen ise duygusal anlamda bir ayrılığı ifade etmektedir. Âşıklık geleneğinde her iki anlamıyla da karşımıza çıkan gurbet, beşeri veya ilahi unsurlara yönelik olabilir. Bu çalışmada, özelde âşığın genelde ise onun temsilcilerinden biri olduğu halkın duygu ve düşünce dünyasını anlamak için Sümmânî’nin şiirlerinde gurbet ve seyahat olgusu, beşeri unsurlara duyulan cihetiyle irdelenmektedir. Gurbet ve seyahatin Âşık Sümmânî’nin şiirlerindeki görüntüsü ve işlevleri tespit edilmeye çalışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Âşık Sümmânî, âşıklık geleneği, gurbet, seyahat
Abstract
Homesickness is a common theme in Turkish folk poetry. Actually, the source of this, is the place of homesickness in the lives of the people. Poets touch upon Homesickness both individually and socially in their poems because they are the interpreters of the emotions and thoughts of the people. To understand the concept of Homesickness in the cultural memory of society, it is necessary to read about this theme in their poems. Travel is often mentioned together with homesickness, although one refers to negative feelings while the other implies positive ones. Homesickness can be the result of necessity while travel connotes a more positive voyage. Travel also has an important place in the lives of poets, including Âşık Sümmânî, who is an important representative of the tradition of âşık. Sümmânî included homesickness in his poems and travel also had an important place in his life. Homesickness essentially means "being separated or distant from home" Sometimes it expresses separation either physically or emotionally. Homesickness, which appears in both senses in the minsterlsy tradition, can be directed towards human or divine elements. In this study, the themes of homesickness and travel in Sümmânî's poetry are examined to understand both the poet and the people's emotions and thought worlds. The imagery and functions of homesickness and travel in Âşık Sümmânî's poetry are being identified.
Keywords
Âşık Sümmânî, âşık tradition, homesikness, travel