ÜSKÜP TÜRK AĞZINDA KİP EKLERİ
(MODAL SUFFIEXES IN THE TURKISH DIALECT OF SKOPJE
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Oktay Ahmed
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2014
|
|
Sayı |
:
4
|
|
Sayfa |
:
1-36
|
Özet
Bu çalışmada, Üsküp (Makedonya Cumhuriyeti) Türk ağzındaki bildirme ve dilek kip ekleri ve varyantları ele alınmıştır. Üsküp ağzında şimdiki zaman kipinin geniş zaman kipine yeğlendiği, geniş zaman kipinin çok nadir kullanıldığı, istek ve emir kiplerinin birbirine karıştığı, gereklilik kipinin ise morfolojik olarak değil de leksik unsurlarla yapıldığı örnekleriyle verilmiştir. Makedonya ve Rumeli’nin diğer Türk ağızlarında da olduğu gibi, Üsküp ağzında da eklerin varyantlarında eksiklik vardır veya varyantların kullanımında farklılıklar göze çarpmaktadır. Literatürde Üsküp ağzı hakkında çok az malzeme vardır. Bunlar da kısmen doğru tespitlerdir ve genelde Rumeli ağızları kapsamında genellemeler çerçevesindedir. Çok ilginçtir ki, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Makedonya’nın başkenti Üsküp’te (Skopje) bulunmasına rağmen, eriyip elden gitmesinler diye, şimdiye kadar hep Üsküp dışındaki ağızlar ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bugüne kadar Üsküp Türk ağzıyla ilgili belli başlı hiçbir çalışma bulunmamaktadır. Çeşitli diğer çalışmalarda Üsküp ağzının bazı özelliklerine değinilse de bunlar bu ağzın derli toplu özelliklerini görmek için yetersiz veya başkaları tarafından aktarmalı bilgilerdir.
Anahtar Kelimeler
Üsküp Türk ağzı, Makedonya ağızları, kip ekleri, morfoloji.
Abstract
This paper discusses the temporal and modal suffixes and their variants in the Turkish dialect of Skopje (Republic of Macedonia). The preference of present tense over the aorist, the rare use of aorist, the mixed usage of optative and imperative mood, the build of necessitative mood not with morphological, but with lexical elements in the Skopje dialect are given with their relevant examples in this paper. In the Skopje dialect, as well as in the other Turkish dialects of Macedonia and Rumelia, the suffixes have fewer variants and the differences of the variants usages draw the attention. In the literature, there is very little material about Skopje mouth. They are also partly determined accurately and generalizations are usually not covered under Rumeli mouths. Interestingly, Turkish Language and Literature Department in Macedonia's capital Skopje (Skopje although) there, so they can go get the melt, so far it has been examined in detail in the mouth outside Skopje. So far there is no any major work on the Turkish Skopje mouth. Although referred to Skopje mouth of some features work in a variety of other information which are inadequate or indirect by others to see the neat features of this mouth.
Keywords
Skopje Turkish dialect, Macedonian dialects, tense suffixes, modal suffixes, morphology.