ÖZBEK YAZAR ADİL YAKUBOV’UN “KÖHNE DÜNYA” ROMANINDA TARİHİ GERÇEKLİK-KURGU KİŞİLİK OLARAK GAZNELİ MAHMUD
(MAHMUD OF GAZNI AS A HISTORICAL REALITY-FICTIONAL PERSON IN “KO‘HNA DUNYO” NOVEL
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Ferhat Karabulut
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
37
|
|
Sayfa |
:
12-36
|
Özet
Adil Yakubov (1927-2009), modern Özbek edebiyatının en önemli temsilcilerinden biridir. Onun eserleri; dönemin sosyal, manevi ve ahlaki meselelerini cesurca ortaya koymaları, bireyin iç dünyasına ayna tutmayı amaçlamaları ve insan yaşamının anlamı hakkındaki tutkulu tartışmaları ile öne çıkar. Yakubov, güncel konuların yanında tarihi konulara da eğilen bir yazardır. Onu dünyada bilinir hale getiren Ulug‘bek Xazinasi (Uluğbey’in Hazinesi 1974) adlı romanıdır. Yakubov’un diğer önemli tarihi romanı ise Ko‘hna Dunyo (Köhne Dünya 1982)’dır. Köhne Dünya’da olaylar Gazneli Mahmud döneminde geçer. Gazneli Mahmud döneminin önemli bilim adamalarından olan İbnî Sina ve Bîrûnî, kurgu içerisinde önemli roller üstlenirler. Her ne kadar romanda İbnî Sina ve Bîrûnî merkezde gibi gözükse de Yakubov romanda asıl Gazneli Mahmud’u anlatır. Bu makalede Köhne Dünya romanında Gazneli Mahmud’un nasıl kurgulandığı tarihi gerçeklik-kurgu gerçeklik temelinde ele alındı. Tarih kaynaklarında anlatılan Gazneli Mahmud ve dönemi ile romandaki Gazneli Mahmud ve dönemi karşılaştırmalı bir yöntemle analiz edildi.
Anahtar Kelimeler
Adil Yakubov, Köhne Dünya, Özbek edebiyatı, Gazneli Mahmud, tarihi roman
Abstract
Adil Yakubov (1927-2009) is one of the most important representatives of modern Uzbek literature. The author's works stand out because they boldly reveal the social, spiritual and moral issues of the period, aim to reveal the truth about man and his heart, and passionate discussions about the purpose of human life. Yakubov is a writer who focuses on historical issues as well as current issues. It is his novel Ulug'bek Xazinasi (Uluğbey's Treasure 1974) that made him known throughout the world. Yakubov's other important historical novel is Ko'hna Dunyo (Old World 1982). The author describes the period of Mahmud of Ghazni in Köhne Dünya. Avicenna and Bîrûnî, important figures of the period of Mahmud of Ghazni, play important roles in fiction. Although the novel seems to be centered on Avicenna and Bîrûnî, Yakubov actually tells about Mahmud of Ghazni. In this article, how Mahmud of Ghazni was fictionalized in the novel Ko'hna Dunyo was discussed on the basis of historical reality-fictional reality. Mahmud of Ghazni and his period described in historical sources and Mahmud of Ghazni and his period in the novel were analyzed with a comparative method.
Keywords
Odil Yakubov, Ko'hna Dunyo, Uzbek literature, Mahmud of Ghazni, historical novel