HALK ANLATILARININ EPİK KURALLARI IŞIĞINDA KİRMANŞAH HİKAYESİNİN İNCELENMESİ
(ANALYSING THE STORY OF KIRMANŞAH IN THE LIGHT OF EPIC RULES OF FOLK NARRATIVES
)
|
Yazar
|
:
Kıymet Koçyiğit Tuna
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
37
|
|
Sayfa |
:
109-121
|
Özet
Âşık edebiyatıyla gelişen halk hikâyeleri; destan, masal, efsane gibi anlatmaya dayalı türlerden nazım-nesir karışık bir şekle sahip olması bakımından ayrılır. Sözlü kültürde destan türünün zayıflamaya başlamasıyla onun yerini halk hikâyeleri almaya başlar. Destan türünün kimi özelliklerini gösterse de pek çok yeni özelliğiyle de özgün bir tür olarak karşımıza çıkar. Tarihi-Coğrafi Fin Kuramı bağlamında çalışan Axel Olrik, halk anlatılarının epik yasalarının neler olduğunu ortaya çıkarmak için çalışmalar başlattı. Bunun neticesinde mit, masal, destan ve efsaneyi içine alan ve onun “sage” adını verdiği anlatıların ortak kurallarını ortaya koydu. Avrupa halk edebiyatı metinlerini inceleyerek halk anlatılarının kurallarını on beş başlık olarak saptadı. Araştırmacılar günümüze kadar bu kuralları farklı türler ve metinler üzerinde incelemiştir. Bu çalışmada halk anlatılarının epik kuralları halk hikayelerinden Âşık Şeref Taşlıova’dan derlenen Kirmanşah üzerine uygulanmış ve bu kurallar çerçevesinde tespitlerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Halk hikayesi, Epik yasalar, Axel Olrik, Kirmanşah.
Abstract
Folk tales, epic, tale, legend, such as genres such as epic, fairy tale, legend, in terms of having a mixed form of prose and verse is separated. The folk tales that emerged after the epic period are largely characterised by its characteristics on it. However, it is also a unique genre with many new features. Axel Olrik, the twentieth at the beginning of the century, he began to work on the epic laws of folk narratives. As a result of this, he was able to find out the common epic laws of the narratives he called ‘sage’, which include myths, folk songs, epics and legends put forward the rules. By analysing the texts of European folk literature, he developed the rules of folk narratives in fifteen as a title. Researchers have analysed these rules on different genres and texts until today. In this study, the epic rules of folk narratives were applied to Kirmanşah compiled from the folk story Âşık Şeref Taşlıova and determinations were made within the framework of these rules.
Keywords
Folk tale; Epic laws, Axel Olrik, Kirmanşah