BOSNALI SABİT’İN DERENAME MESNEVİSİ’NİN KARAKTER TEMSİLLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
(A REVIEW OF BOSNIAN SABIT'S DERENAME MESNAVI IN TERMS OF CHARACTER REPRESENTATIONS
)
|
Yazar
|
:
Neşe Yurdal
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
38
|
|
Sayfa |
:
62-70
|
Özet
Temsil, tarihsel-toplumsal anlamda sürekli dönüşüm geçiren, günümüzde de disiplinler arası bir yaklaşımla çalışılan bir kavramdır. Edebi temsilin alımlanışı da, tarihsel süreçte, farklı toplumsal-kültürel boyutlar kazanmış, değişik anlamlar yüklenmiştir. Edebiyat yapıtları, temsil gücü yüksek olan kültürel ürünlerdir ve bu özellikleriyle, toplumsal, kültürel anlamları ortaya koymada araştırmacılara önemli veriler sunarlar. Edebi temsil biçimlerini sorunsallaştıran çalışmalar, metnin anlamını ortaya koyarken aynı zamanda kadın-erkek ilişkilerinin yansıtılma biçimi üzerinden toplumsal cinsiyet bağlamında da önemli veriler sağlamaktadır. Klasik Türk edebiyatında, kendi üslubunu yaratan bir şair olarak kabul edilen Bosnalı Sabit’in (ö. 1712) farklı bakış açısı ve yaklaşımlarla ürettiği yapıtları, çeşitlilik bakımından zengin, içeriksel anlamda geniş ve renkli bir yelpaze oluşturur. Bosnalı Sabit’in Derename mesnevisi, içeriği ve karakterlerin sunulma biçimi bakımından dönemin sosyal ve kültürel bir göstereni olarak değerlendirilebilir. Bosnalı Sabit, Derename’de seçtiği karakterler ve hikâyeyi sunma biçimiyle, Türk edebiyatı geleneği içinde özgün bir çizginin kurulmasına katkı sunan bir yazardır. Bu çalışmada Derename mesnevisindeki karakter temsilleri eleştirel, çözümleyici bir yaklaşımla değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Karakter temsili, Bosnalı Sabit, Derename, Mesnevi, Metin analizi
Abstract
Representation is a concept that is constantly undergoing historical-social transformation and is still studied with an interdisciplinary approach today. The reception of literary representation has gained different socio-cultural dimensions and been given different meanings in the historical process. Literary works are cultural products with high representative power, and with these features, they provide important data to researchers in revealing social and cultural meanings. While studies that problematize the forms of literary representation reveal the meaning of the text, they also provide important data in the context of gender through the way male-female relations are reflected. The works of Bosnian Sabit (d. 1712), who is considered a poet who created his own style in classical Turkish literature, produced with different perspectives and approaches, constitute a wide range that is rich in diversity and content. Bosnian Sabit's Derename masnavi can be considered as a social and cultural indicator of the period in terms of its content and the way the characters are presented. Sabit is an author who contributes with his original style to the establishment of the traditional Turkish literature with the characters he chose in Derename and the way he presents the story. In this study, character representations in the Derename masnavi will be tried to be evaluated with a critical and analytical approach.
Keywords
Character represantation, Bosnian Sabit, Derename, Masnavi, Text analysis