ECE AYHAN ŞİİRİNDE GEYİKLİ İHTİLALCİ RESNELİ NİYAZİ’NİN TARİHSEL VE YAZINSAL İMAJI
(HISTORICAL AND LITERARY IMAGE OF THE REVOLUTIONARY RESNELİ NİYAZİ WITH THE DEER IN ECE AYHAN'S POETRY
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Hasan Aktaş
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
39
|
|
Sayfa |
:
45-54
|
Özet
Resneli Niyazi, Sultan İkinci Abdülhamit dönemi Osmanlı tarihinin ‘marjinal’ denilebilecek ve yazınsal açıdan da bir karakter olarak kabul edilebilecek en önemli ve renkli isimlerinden biridir. Osmanlı tarihinde, en çok istibdat idaresine başkaldırmadaki öncü rolü üstlenmiş ihtilalciliği ve kendisinden meşhur geyiği ile bilinir. Resneli Niyazi, İkinci Meşrutiyet’in ilanında öncü rol oynamasına rağmen İttihat ve Terakki Cemiyeti’ndeki iç çekişmeler yüzünden geri plana itilmiştir. Ama Resneli Niyazi tüm dışlanma ve ötelemelere rağmen marjinalliğiyle edebiyat tarihine, özellikle de şiire girmeyi başarabilmiş son dönem Osmanlı tarihinin hakkı yenilmiş en önemli kahramanlarından biri olarak kabul edilir. Resmî Osmanlı tarihinin, ideolojik amaçla sistemli bir şekilde yok saydığı Resneli Niyazi, her şeye rağmen sivil tarihte ve sivil edebiyat tarihinde kendine yer bulabilmiştir. Resneli Niyazi’yi resmî olmayan tarih ve edebiyatın dışına taşıyarak kendisine tarih ve edebiyatta marjinal kimliğiyle sivil bir imaj kazandıran, tarihin ve şiirin sivil alanına taşıyan şair Ece Ayhan olmuştur. Ece Ayhan, Resneli Niyazi ile ilgili yazmış olduğu şiirler üzerinden genel bir Osmanlı tarihi okuması ve kısmen de yaptığı göndermelerle Cumhuriyet tarihi okuması yapar. Resneli Niyazi, hürriyetin kutsal ikonu olarak geyiğini hiç yanından ayırmadığı için halk arasında genellikle ‘geyikli ihtilalci’ olarak anılır olmuştur. Ece Ayhan, onun marjinalliğini devlet ve halk tarafından kutsanan geyik üzerinden şiirin gündemine taşımıştır. Bu makalede, Ece Ayhan’ın Resneli Niyazi hakkında yazmış olduğu şiirler üzerinde tarihsel ve yazınsal okumalar yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Resneli Niyazi, Ece Ayhan, marjinal, tarih, şiir.
Abstract
Resneli Niyazi is one of the most important and unique figures of the "marginal" period of Ottoman history during the reign of Sultan II. Abdülhamid, and can also be considered a character in terms of literature. He is known in Ottoman history for his pioneering role in rebelling against the despotism administration and for his famous deer. Although Resneli Niyazi played a leading role in the proclamation of the Second Constitutional Monarchy, he was pushed into the background due to internal strife in the Committee of Union and Progress (Ittihat ve Terakki Cemiyeti). However, despite all the exclusion and marginalization, Resneli Niyazi is known as one of the most important and wronged heroes of the late Ottoman history who managed to enter the history of literature, especially poetry, with his marginality. Although Resneli Niyazi was systematically ignored by the official Ottoman history for ideological purposes, he was able to find a place for himself in civil history and civil literature. Ece Ayhan is the poet who brought Resneli Niyazi out of unofficial history and literature and gave him a civil image with his marginal identity in history and literature, and carried him to the civil field of history and poetry. Through his poems about Resneli Niyazi, Ece Ayhan provides a general reading of Ottoman history and partly of Republican history through his references. Resneli Niyazi, who never parted with his deer as the sacred icon of freedom, is generally referred to among the people as the 'revolutionary with the deer.' Ece Ayhan brought his marginality into the agenda of poetry through the deer, which is sanctified by both the state and the people. This article will provide historical and literary readings on the poems written by Ece Ayhan about Resneli Niyazi.
Keywords
Resneli Niyazi, Ece Ayhan, marginal, history, poetry.