İHSAN OKTAY ANAR’IN KİTAB-ÜL HİYEL ADLI ESERİNDE KLASİK TÜRK EDEBİYATI VE DOĞU-İSLAM KAYNAKLARININ KULLANIMI
(THE USE OF CLASSICAL TURKISH LITERATURE AND EAST-ISLAMIC SOURCES IN THE WORK TITLED KI·TAB-ÜL HI·YEL BY I·HSAN OKTAY ANAR
)
|
Yazar
|
:
Dr. Rana Senanur Doğan
, Prof. Dr. M. Fatih ANDI
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
39
|
|
Sayfa |
:
187-208
|
Özet
Roman, Türk edebiyatında görülmeye başlandığı ilk andan itibaren esas türlerden biri olmuş ve sosyokültürel değişimlerin okunmasında önemli bir yerde durmuştur. Türkiye’de özellikle 1980’ler ile başlayan kültürel değişimler, 1990’larda medyanın ve köyden kente göçün yükselişiyle hız kazanmış; entelektüel mahiyette değişimleri etkilemiştir. Bu dönem aynı zamanda postmodern edebî eserlerin yeni yeni edebiyat dünyasında görünürlük kazandığı zamanlara tekabül etmektedir. İhsan Oktay Anar’ın Kitab-ül Hiyel adlı eseri de bu postmodern eserlerin özelliklerini taşımaktadır. Dönemin yeni yeni yüzünü Doğu’ya ve klasik olana dönen entelektüel yapısının idraki ve klasik olanın metne kattığı bağlam dünyasının anlaşılması açısından kaynak tespiti oldukça önemli bir yere sahiptir. Klasik Türk edebiyatı ve Doğu-İslâm kaynaklarının postmodern romana kaynaklık edişi ve bu romanda gerçekleştirdiği estetik değişim tespit edilmeye değerdir. İhsan Oktay Anar, romanlarının genelinde kaynak olarak klasik Türk edebiyatı ve Doğu-İslâm kaynaklarını seçmektedir. Bu kaynaklar estetik mahiyette eseri kuvvetlendirirken, iç hikâyeleri de bağlamsal ve analojik olarak zenginleştirmektedir. İhsan Oktay Anar’ın bu kaynakları kullanıyor olması ise postmodern tekniklerle kaynakların farklı bir biçimde okunmasına sebebiyet vermektedir. Bu makalede amaç kaynakların tespiti ve bu kaynakların metne katkılarının söylem analizi yoluyla yorumlanmasının yanı sıra metnin kaynakların algılanış biçimine ne yaptığının da sorgulanmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Roman, Klasik Türk Edebiyatı, Kitab-ül Hiyel, Postmodernizm, Doğu-İslâm Kaynakları.
Abstract
The novel has been one of the main genres since its first appearance in Turkish literature and has stood in an important place in the reading of sociocultural changes. Cultural changes in Turkey, which started especially in the 1980s, gained momentum in the 1990s with the rise of the media and rural-urban migration, and influenced changes of an intellectual nature. This period also corresponds to the times when postmodern literary works have recently gained visibility in the world of literature. İhsan Oktay Anar's Kitab-ül Hiyel also bears the characteristics of these postmodern works. The identification of the source has a very important place in terms of understanding the intellectual structure of the period, which has recently turned its face to the East and the classical, and the contextual world that the classical adds to the text. Classical Turkish literature and Eastern-Islamic sources as a source for the postmodern novel and the aesthetic change it realises in this novel are worth to be determined. Ihsan Oktay Anar chooses classical Turkish literature and Eastern-Islamic sources as sources for his novels. While these sources strengthen the work aesthetically, they also enrich the inner stories contextually and analogically. The fact that İhsan Oktay Anar uses these sources leads to a different reading of the sources with postmodern techniques. The aim of this article is not only to identify the sources and interpret their contribution to the text through discourse analysis, but also to question what the text does to the way the sources are perceived
Keywords
Novel, Classical Turkish Literature, Kitab-ül Hiyel, Postmodernism, Eastern-Islamic Sources.