HALK ANLATILARININ EPİK KURALLARI BAKIŞ AÇISINDAN ÖKSÜZ YAKUP İLE TURNA’NIN HİKÂYESİ
(THE STORY OF THE ÖKSÜZ YAKUP AND TURNA FROM THE PERSPECTIVE EPIC RULES OF FOLK NARRATIVES
)
|
Yazar
|
:
İbrahim Çevlik
Namık ASLAN
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
|
|
Sayı |
:
|
|
Sayfa |
:
|
Özet
Halk hikâyeleri Türk kültüründe destan geleneğinden sonra nazım nesir karışık şekilde oluşmuştur. Bunlar âşıklar tarafından anlatılan sözlü halk edebiyatı ürünleridir. Kaynakları bakımından çeşitlilik arz eden halk anlatıları konuları bakımından aşk ve kahramanlık olarak ikiye ayrılabilir. Genelde saz eşliğinde anlatılır. Halkın olaylar karşısındaki duygu ve düşünceleri, tepkileri ifade edilir. Bu ürünlerin halkı eğitme, kültürü aktarma, hoşça vakit geçirme, eğlenme gibi işlevleri de vardır. Halk tarafından üretilip yine halka anlatılan bu eserlerin dili oldukça sadedir.
Tarihi –Coğrafi Fin Kuramı içinde Axel Olrik tarafından geliştirilen Halk Anlatılarının Epik Kuralları, halk anlatılarını yapısal yönden inceleyerek onların daha iyi anlaşılmasını amaçlamaktadır. Bu yasalar Türkiye’de çeşitli araştırmacılar tarafından doktora, yüksek lisans tezi vemakalelerdefarklı edebi metinlereuygulanmıştır. Anlatıların büyük ölçüde bu yasalara uygunluğu görülmüştür. Çukurova’da anlatılan ve konusu Çukurova’da geçen halk hikâyelerinden birisi olan Öksüz Yakup ile Turna’nın Hikâyesi adlı ürün de epik kurallar çerçevesinde incelenmiştir. İnceleme sonucunda hikâyenin üçler kuralı hariç tamamına uyduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Öksüz Yakup ile Turna, Halk Hikâyeleri, Axel Olrik, Epik Kurallar, Anlatı.
Abstract
Folk tales were formed in a mixture of verse and prose after the epic tradition in Turkish culture. These are oral folk literature products told by minstrels. Folk narratives, which vary in terms of their sources, can be divided into two as love and heroism in terms of their themes. It is generally sung with the accompaniment of saz. The people's feelings, thoughts and reactions to events are expressed. These products also have functions such as educating the public, transferring culture, having a good time and having fun. The language of these works, produced by the public and told to the public, is quite simple.
Epic Rules developed by Axel Olrik within the Historical-Geographic Finnish Theory aim to better understand folk narratives by examining them structurally. These laws have been applied to different literary texts in doctoral, master's theses and articles by various researchers in Turkey. It has been observed that the narratives largely comply with these laws. The product called The Story of Öksüz Yakup and Turna, which is one of the folk stories told in Çukurova and whose subject is set in Çukurova, was also examined within the framework of epic rules. As a result of the analysis, it was seen that the story complies with all except the rule of threes.
Keywords
Öksüz Yakup and Turna, Folk Tales, Axel Olrik, Epic Rules, Narrative.