24-36 AY ARALIĞINDAKİ ÇOCUKLARIN DİL GELİŞİMİNDE CİNSİYETİN, KARDEŞ FAKTÖRÜNÜN, EBEVEYNLERİN EĞİTİM DURUMUNUN, ANNELERİN ÇALIŞMASININ VE AİLELERİN SOSYO EKONOMİK DÜZEYİNİN ETKİSİ
(THE EFFECTS OF GENDER, SIBLING FACTOR, EDUCATIONAL STATUS OF PARENTS, WORKING MOTHERS AND SOCIOECONOMIC LEVEL OF FAMILIES ON THE LANGUAGE DEVELOPMENT OF CHILDREN BETWEEN 24-36 MONTHS
)
|
Yazar
|
:
Dr. Nihan Uzak
, Dr. Sabiha Bilgi
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
12
|
|
Sayı |
:
39
|
|
Sayfa |
:
100-119
|
Özet
Çocuğun hayatında gelişimin en hızlı olduğu dönem 0-3 yaş aralığıdır. Bu dönemde yaşanan gelişim, çocuğun gelecekteki başarısı için büyük önem taşır. İnsan hayatı iletişimle başlar ve 0-3 yaş aralığı iletişimin de başladığı dönemdir. Bebekler, dünyaya geldikleri ilk andan itibaren çevreleriyle iletişim kurarak öğrenir ve gelişir. Çocuk, doğası gereği sosyal bir varlık olduğu için çevresiyle etkileşim kurma ihtiyacı duyar ve bu ihtiyacı karşılamak için dil edinimi sürecine girer. Dil edinim sürecinde insan çevreyle sürekli etkileşim halindedir ve bu durumda başta aile olmak üzere çevresel faktörlerin insan hayatı için önemini ortaya koymaktadır (Bal, 1988; Koçak, 2003; Yavuzer, 1999). Dil gelişimi, sadece dilin kendisine özgü özelliklerden değil, aynı zamanda aile, sosyal çevre, eğitim düzeyi gibi çeşitli çevresel faktörlerden ve sosyal etkileşimlerden etkilendiği bir çok çalışmada bahsedilmiştir (Bloom, 1964; Erdoğan ve ark., 2005; Ergin, 2012; Erkan, 2011; Koçak, 2005; Öztürk, 1995; Temiz, 2002). Dil edinimi alanındaki literatür incelendiğinde, çalışmaların büyük bir kısmının 3 yaş ve sonrasındaki dönemi kapsadığı, 0-3 yaş arasındaki kritik dönemde yaşanan dil gelişiminin ise yeterince incelenmediği görülmektedir. Oysaki, dilin temellerinin atıldığı ve en hızlı gelişim gösterdiği dönem olan 0-3 yaş arası, dil edinimi sürecinin en önemli evresidir. Çocukların dil edinimi süreci, birçok faktöre bağlıdır. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve sosyal etkileşimler, dil öğrenme sürecinde önemli rol oynar. Bu makalede, 24-36 ay arasında bulunan 159 çocuk ve ebeveynleri ile çalışılmıştır. Çocukların dil edinim sürecinde potansiyel etkileri olabileceği düşünülen cinsiyet, kardeş sayısı, ebeveynlerin eğitim seviyesi, annenin çalışma durumu ve ailenin sosyoekonomik düzeyi gibi demografik ve sosyoekonomik değişkenler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinden faydalanılmıştır. Standartlaşmış dil gelişim testleri olan; “Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi (TİFALDİ)” ve “Denver Gelişim Tarama Testi II (DGTT II)”nin dil bölümü, çocukların dil becerilerinin farklı boyutlarını değerlendirmek için kullanılmıştır. Ayrıca çocukların demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Yapılan analizler, çocukların dil gelişimlerinin cinsiyetlerine göre farklılık göstermediği, kardeş sahibi olma durumlarına göre farklılık göstermediği, ev dışı ücretli bir işte çalışan anneye sahip çocukların dil gelişimlerinin çalışmayan anneye sahip çocuklarının dil gelişimlerinden daha ilerde olduğu, ebeveynlerin öğrenim düzeyi arttıkça çocukların dil gelişim düzeylerinin de arttığı ve ailenin aylık gelir düzeyi arttıkça çocukların dil gelişim düzeylerinin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dil, Dil Gelişimini Etkileyen Faktörler, Erken Çocukluk, 24-36 Ay Grubu Çocuk, Ebeveyn Öğrenim Düzeyi
Abstract
The period in a child's life when development is most rapid is the 0-3 age range. Development during this period is of great importance for the child's future success. Human life begins with communication, and the 0-3 age range is the period when communication begins. Babies learn and develop by communicating with their environment from the moment they come into the world. Since a child is a social being by nature, he/she needs to interact with his/her environment and enters the language acquisition process to meet this need. During the language acquisition process, the person is in constant interaction with the environment, and this reveals the importance of environmental factors, especially the family, for human life (Bal, 1988; Koçak, 2003; Yavuzer, 1999). It has been mentioned in many studies that language development is affected not only by the characteristics of the language itself but also by various environmental factors such as family, social environment, level of education, and social interactions (Bloom, 1964; Erdoğan et al., 2005; Ergin, 2012; Erkan, 2011; Koçak, 2005; Öztürk, 1995; Temiz, 2002). When the literature in the field of language acquisition is examined, it is seen that most of the studies cover the period of 3 years and later, and that the language development that occurs in the critical period between the ages of 0-3 has not been examined sufficiently. However, the period between the ages of 0-3, when the foundations of the language are laid and the fastest development is the most important phase of the language acquisition process. The language acquisition process of children depends on many factors. Genetic predisposition, environmental factors, and social interactions play an important role in the language learning process. In this article, 159 children between the ages of 24-36 months and their parents were studied. Demographic and socioeconomic variables such as gender, number of siblings, parents' level of education, mother's employment status and family's socioeconomic level, which are thought to have potential effects on children's language acquisition process, were examined in detail. In this study, the relational screening model, one of the quantitative research methods, was used in order to reveal the relationship between the variables. The language section of the standardized language development tests; "Turkish Expressive and Receptive Language Test (TİFALDİ)" and "Denver Development Screening Test II (DGTT II)" were used to evaluate different dimensions of children's language skills. In addition, the "Personal Information Form" was used to access children's demographic information. The analyses conducted concluded that children's language development did not differ according to their gender or whether they had siblings, that children whose mothers worked in a paid job outside the home had language developments that were more advanced than children whose mothers did not work, that children's language development levels increased as the parents' level of education increased, and that children's language development levels increased as the family's monthly income level increased.
Keywords
Language, Factors Affecting Language Development, Early Childhood, 24-36 Month Group Child, Parent E