BESİM ATALAY’IN BAŞ BELALARI ADLI TİYATRO ESERİ VE İNCELEMESİ
(BESİM ATALAY’S DRAMAS CALLED BAŞ BELALARI AND ITS ANALYSIS
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Mehmet Soğukömeroğulları
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
6
|
|
Sayfa |
:
169-210
|
Özet
1926 yılında yayınlanan Besim Atalay’ın Baş Belaları adlı manzum tiyatrosu üç perdeden meydana gelir ve genel olarak 7’li hece ölçüsüyle yazılır. Muhteva olarak Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde meydana gelen çeşitli sosyal problemlere vurgu yapar. Bu problemlerden ilki Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde haksız yere alınan vergilerdir. Diğerleri köylü halkın yoksulluğu, uzun süren savaşlar ve askerlerin geride bıraktıkları aileleri ile gayrimüslim tebaada oluşan milliyetçilik hareketlerine bağlı olarak Türklere duyulan büyük nefrettir. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yozlaşan din ve dini menfaatlerine alet eden din adamları da tiyatroda üzerinde durulan hususlardandır. Diğer taraftan bir mektup dolayısıyla Mustafa Kemal Atatürk ve Çanakkale Savaşı’ndan da bahsedilir. Eserde zaman ve mekân unsuru açık olarak belli olmasa da mekân olarak Batı Anadolu’da bir kaza, zaman olarak da I. Dünya Savaşı yılları veya 1915 tarihi verilebilir. Genel olarak şahıslar seçilirken yöneticiler gayrimüslim özellikle Arnavut, yönetilenler ise Türk köylülerinden seçilmiştir. Tiyatroda sade bir dil ile yalın üslup kullanılmıştır. Baş Belaları Besim Atalay’ın tiyatro türündeki tek eseridir ve bu makalenin amacı, Besim Atalay’ın unutulan veya bugüne kadar dikkati çekmeyen bir tarafı olan tiyatro yazarlığını okuyucuya tanıtmaktır.
Anahtar Kelimeler
Baş Belaları, Besim Atalay, tiyatro, zaman, mekân
Abstract
Besir Atalay, published in 1926 verse drama called Baş Belaları consists of three scenes are written with syllabic and 7 pole in general. The contents occurring in the late Ottoman period is emphasized on various social problems. The first of these problems are the taxes unduly experienced in the last period of the Ottoman Empire. Other villagers poverty, due to prolonged wars and nationalist movement formed in the non-Muslim subjects of the soldiers with their families they left behind is a great hatred of the Turks. Also among the matters contemplated in the theater degenerating religion and religious interests of the clergy who in the last years of the Ottoman Empire instruments. A letter from the other side because of Mustafa Kemal Atatürk and Çanakkale War are mentioned. Work in time and space, although certain elements of open space as a crash in western Anatolia, as in World War I when given year or 1915. In general, individuals selecting managers, especially Albanians, who are managed have been selected by Turkish villagers. In terms of language and style simple style theater has been written with simple language. Baş Belaları is the only work in the theater genre of Besim Atalay and the purpose of this article, Besim Atalay forgotten or that one side does not attract attention until now to introduce the reader to the theater writing.
Keywords
Baş Belaları, Besim Atalay, drama, time, space