ROMA SEFÂRETİ İMAMI HÂŞİM VELÎ’NİN MAKÂMÂT-I HARÎRÎ TERCÜMESİ
(ROME EMBASSY IMAM HASHİM VELİ’S TRANSLATION OF MAKAMAT-İ HARİRİ
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Orhan Kaplan
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
6
|
|
Sayfa |
:
211-235
|
Özet
Arap edebiyatının önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen Hârirî’nin Makâmat adlı eserinin çeşitli dönemlerde Türkçeye çevirileri yapılmıştır. Tâhir Selâm Muhammed Beg, Ahmed Hamdi Şirvânî, Manastırlı Dâniş Ahmed Efendi ve Sabri Sevsevil eserin tamamını, Roma sefâreti imamı Hâşim Velî ise eserin kısmı çevirisini yapmış ve 1326 yılında İstanbul’da yayınlamıştır.
Hâşim Velî Makâmât’la Hâlis Efendi sayesinde tanışmış, onun tavsiye ve emriyle kitabın mukaddime ile birinci, üçüncü, on birinci ve yirminci makamelerini tercüme etmiştir. Yaptığı tercümeyi hemen basamayan Hâşim Velî bunun sebebi olarak da Makâmât’ın sıkıyönetim uygulayan önceki dönemin birçok kusurunu açık bir şekilde ortaya koymasını ve bundan dolayı yönetimin bu esere izin vermeyecek olmasını gösterir. Basımı için uygun bir vaktin gelmesini bekleyen Hâşim Velî 1910 yılında büyük bir hevesle işe koyulduğunu belirtmektedir. Hâşim Velî’ye göre Harîrî’nin Makâmât’ı edebiyat çevreleri tarafından şöhreti yakinen bilinen bir eser olmakla birlikte belâgat ve fesâhat üzerine düzenlenmiş kitapların en iyilerinden biridir. Arapçanın meziyetlerini, anlaşılması güç, kapalı ve gizli tutulan yönlerine vakıf olmak ve özellikle belâgat ve fesâhat mucizesi olan Kur’an-ı Kerim’in lâtif nükte ve ince manalarını anlamak isteyenlerin derin bir düşünce ile Makâmât’ı incelemeleri zorunludur.
Bu çalışmada sahip olduğu sanatsal söyleyiş ile Arapça eserler arasında ayrı bir önemi olan Makâmât adlı eserin Roma Sefareti İmâmı Hâşim Velî tarafından yapılan kısmi tercümesi Latin harflerine aktarılmış ve tercüme hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Harîrî, Makâmât tercümesi, Hâşim Velî.
Abstract
Turkish translation of Hariri’s work so named Makamat which is considered to be one of the most important works in Arabic literatüre have been made in various periods. Complete translation is made by Tahir Selam Muhammed Beg, Ahmed Hamdi Sirvani, Manastirli Danis Ahmed Efendi and Sabri Sevsevil while the partial translation of the work was made by Rome Embassy Imam Hasim Veli and published in 1326 in Istanbul.
Hasim Veli met with Makamat by Halis Efendi, and translated the introduction, first, third, eleventh and twentieth makames of the book with his advice and order. Hasim Veli stated that Makamat reveals many flaws of the previous period of authoritarianism clearly and that is why the management would not let this work to be published which is the reason why he could not publish the translation immediately. Hasim Veli waiting for an appropriate time for the publication states that he started to work with a great enthusiasm in 1910. According to Hasim Veli, Hariri’s Makamat is one of the best books arranged on rhetoric and fluence while it is a work with a fame known well by the literature circles. For the people who want to have a grasp of the virtues, hard to understand, closed and confidential aspects of Arabic and to understand subtle wit and overtones of Quran which is especially a rhetoric and fluent miracle, examination of Makamat with a deep thought is mandatory.
In this study, partial translation of the work of Makamat which has a separate important among the Arabic works with its artistic utterance by Rome Embassy Imam Hasim Veli transferred to Latin alphabet and made a general assessment of the translation.
Keywords
Hariri, Translation of Makamat, Hashim Veli