BARTIN YÖRESİ KIRSAL YERLEŞMELERİNDE AİLE YAPISI VE YAŞAM KÜLTÜRÜNÜN HALK MİMARİSİNE ETKİSİ
(THE FOLK ARCHITECTURE IN THE RURAL SETTLEMENTS OF BARTIN
)
|
Yazar
|
:
Mahmut Davulcu
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
8
|
|
Sayfa |
:
93-144
|
Özet
Halk mimarisi, yaratıcısı olan halkın ihtiyaçlarına göre şekillenip biçimlenen, toplumun yaşam tarzını, ilişkilerini, üretim ve tüketim biçimlerini, inanış ve geleneklerini en yalın biçimde ortaya koyan kültürel bir olgudur. Endüstri devrimi, modernleşme ve hızlı toplumsal değişim, her alanda olduğu gibi mimarlık konusunda da köklü değişiklikler yaşanmasına neden olmuş, inşaat teknolojisi ve malzemelerinde büyük yenilikler meydana getirmiştir. Bununla birlikte özellikle kırsal kesimde halk mimarisi ve geleneksel mimarlık bilgisi kısmen de olsa yaşatılmaktadır. Somut Olmayan Kültürel Mirasımızın bir parçasını oluşturan halk mimarimizi korumak ve gelecek nesillere aktarmak hem toplumsal bir görev hem de kültürel bir gerekliliktir. Korumanın ilk adımı ise tespit çalışmaları yani halk mimarisi ile ilgili araştırmaların yapılmasıdır. Yörede farklı tarihlerde gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde İl genelinde mimari geleneklerin terk edilmeye başlandığı, halk mimarisi ürünlerinin ise hızla yok olmaya yüz tuttuğu hatta bazı bölgelerde tamamen yok edildiği gözlemlenmiştir. Bu gelişmelerin en büyük nedeni modern yapı teknik ve malzemelerinin yörede yaygınlaşması, geleneksel hayat tarzının nihayete ermesi, insanların değişen beğeni ve arzuları ile aile yapısındaki değişimlerdir.Hazırlanan bu çalışmada Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan ve yoğun orman örtüsüyle dikkati çeken Bartın yöresi halk mimarisi 2001, 2002, 2009 ve 2010 yıllarında gerçekleştirilen alan çalışması ve incelemelerde elde edilen bilgi, belge ve veriler ışığında, halkbilimsel bir bakış açısı ile incelenmiş, kırsal yerleşmelerde mevcut halk mimarisinin tasviri yapılmış, son olarak da değişen aile yapısı ile yaşam kültürünün kırsal mimari üzerindeki etkileri sorgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Bartın, aile, halk mimarisi, kırsal mimari, somut olmayan kültürel miras.
Abstract
Folk architecture is a cultural pheomenon which is shaped according to needs of the folk, who creates it, and presents the lifestyle, social relationships, types of production and consumption, beliefs and traditions of the society in the plainest way. As in every are, the industrial revolution and rapid social change also led to radical changes in the field of architecture and created major innovations in building technology and materials. Besides, folk architecture and vernacular architecture knowledge are, although partly, maintained especially in rural areas. It is both a social task and a cultural neccesity to conserve and hand down to next generations our folk architecture which forms a part of our abstract cultural heritage. The first step of conservation is to carry out evaluation Works, in other words, researches on folk architecture. Prepared area, this article of Turkey's western Black Sea region and attracts attention with its dense forest cover Bart local rural architecture in 2001, 2002, 2009 and 2010 information obtained in a field study and review in the light of the documents and data were analyzed with folkloristic perspective. In the region as a result of work carried out at different dates throughout the province of architectural traditions that began to be abandoned, while the folk architecture of the product is bound to be rapidly disappearing completely destroyed it was observed even in some areas. The biggest reason for the traditional architecture of the largely wooden, so it is based on forest products and building laws in force in the wood should be limited but can be used. According to the concrete jungle of the region's rich timber to be cheaper and easier it is available unfortunately can not provide. This fall in the end of the traditional lifestyle of the changing tastes of people with large families where the parents and desires in order to stop the kernel has been very effective.
Keywords
Bartın, folk architecture, rural architecture, tradition of mastership, intangible cultural heritage