FİRDEVSÎ-İ RUMÎ’NİN KAYIP ESERİ: TALİ'-İ MEVLÛD (BİR YILDIZNÂME ve 12 HAYVANLI TÜRK TAKVİMİ)
(FİRDEVSÎ-İ RUMÎ'S LOST WORK: TALİ'-İ MEVLÛD (A YILDIZNAME and 12 ANIMAL TURKIC CALENDAR)
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Himmet Büke
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
8
|
|
Sayfa |
:
66-74
|
Özet
Bu çalışmada 16. yy. müelliflerinden olan Firdevsî-i Rumî’nin varlığı bilinen fakat şimdiye kadar ortaya çıkarılmamış bir eseri olan Tali-i Mevlûd tanıtılmıştır. Pek çok konuda eser yazan ve tercüme eden Firdevsî’nin bu eseri; yazdığı diğer eserlerin birkaçında zikredilmiş olmasına rağmen bu esere bugüne kadar ulaşılamamıştır. Çalışmada müellif ve eserin dış yapısı hakkında tanıtıcı bilgi verildikten sonra eserin içeriği hakkında bilgiler sunulmuştur. Eserde esas itibarıyla yıldızname konusunu ele alınmakla beraber bazı bitki isimleri de bir sayfa halinde verilmiştir. Eseri önemli ve ilginç kılan hususların başında Türklerin İslam öncesi dönemlerde kullandıkları 12 Hayvanlı Türk Takvimi hakkında detaylı bilgiler sunmasıdır. Bu takvimdeki her bir yıl, bu yılın ve bu yıllarda doğan kişilerin özellikleri yıldıznameyle birleştirilerek verilmiştir. Eser bütün iç ve dış yapı özellikleri ile ele alınarak detaylı bir tanıtım yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Firdevsî, Tali-i Mevlûd, Eski Anadolu Türkçesi, 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Yıldızname
Abstract
In this study, Tali-i Mevlûd, a well-known but not yet revealed work of Firdevsî-i Rumî, one of the authors in the 16th century, is introduced. Although this work of Firdevsî, who who wrote and translated lots of works in many subjects, was mentioned in a few of the other works he wrote, this work has not been reached so far. In the study, information about the contents of the work is presented after giving introductory information about the author and the external structure of the work. In this work, the names of some plants are given as one page while yıldızname (the book of stars) is mainly discussed. The most important one of the features making the work important and interesting is its presenting detailed information about the 12-Animal Turkic calendar which Turks used in pre-Islamic periods. Each year in this calendar, the characteristics of these years and the people born in these years are given by being combined with yıldızname (the book of stars). A detailed presentation of the work is made by dealing with all internal and external structure features.
Keywords
Firdevsî, Tali-i Mevlûd, Ancient Anatolian Turkish, 12-Animal Turkic Calendar, Yıldızname (the book