ÂŞIK VEYSEL’İN ŞİİRLERİNDE ÖRTMECE İFADELER/GÜZEL ADLANDIRMALAR
(THE EUPHEMIST EXPRESSIONS AND GOOD DENOTATIONS IN THE AŞIK VEYSEL’S POEMS
)
|
Yazar
|
:
Dr. Fatma Ateş
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
9
|
|
Sayfa |
:
144-164
|
Özet
İnsanoğlu, hayatın her döneminde doğrudan söylediğinde problem oluşturacak ayıp, kaba, korku ifadelerinin yerine daha güzel ve kapatıcı kelimeler kullanmıştır. Bu durum hem insan psikolojisi üzerinde olumlu etkiler gösterirken hem de karşıdaki insanla olan olumlu diyaloğu destekler niteliktedir. Dil, bir toplumun tarihini, inancını yansıtan en önemli unsurlardan biridir. Bu bağlamda dili onu konuşanlardan ayrı olarak değerlendirmemek gerekir. Bu nedenle toplumda yazılı olmayan ifadeler dile farklı şekiller vermiştir. Bu şekillerle dil, zengin bir çeşitlilik oluşturarak kendi içerisinde farklı armoniler sunmuştur. Bu armoni içerisinde örtmece ve tabu unsurları geniş bir yer tutmaktadır. Birbiri arasında derin bağlar olan tabu ve örtmeceler genel olarak beraber kullanılmaktadır. Tabu, olağanüstü, korkunç, yasak aynı zamanda gizemli olan her şeydir ifadesinden hareketle tabu olan ifadelerin kullanılmasından kaçınma, zamanla örtmece unsurların ortaya çıkmasına neden olmuştur diyebiliriz. Örtmece ise toplum içerisinde doğrudan doğruya adının söylenmesi kötü, kaba, ayıp ve uğursuz sayılan kelimelerin daha uygun bir söyleyişle anlatıma akıcılık kazandırılmasıdır. Tabu ve örtmece kelimeler konusunda derin çalışmalar yapılmış olsa da bu makalede başka bir tür olan şiirde (Âşık Veysel’in şiirlerinde) örtmece unsurlar incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Örtmece, güzel adlandırma, tabu, Âşık Veysel, şiir.
Abstract
Human beings have already used more beautiful and closed words rather than shame, rude, horror expressions that were creating a problem when ıt said directly. This situation shows that positive effects over the people’s physiology and its effects to dialogues positively. The language is one of the most important factors which are reflections of religion and society’s history. In this context, the language shouldn’t be dissociated from vernaculars. So, in the society, unwritten expressions are given different shapes to language. With these shapes, the language presents different harmonies by creating a rich variety. In this harmony, euphemism and taboo expressions have an extensive place.The taboo and expressions have deep connections with each other and they generally use with together. It can be said that the taboo is everything which has extraordinary, horror, forbidden and at the same time it is mysterious. From this fact, the taboo isn’t used so it caused to euphemism’s appearing. On the other hand, Euphemism is adding fluent telling by using more suitable words than bad, rude, shame and ominous words. although it has been deeply studied about taboo and euphemistic words, in this essay, euphemistic expressions will be analyzed in the poem that is being a different type (Âşık Veysel’s poems).
Keywords
Euphemism, Good Denotations, Taboo, Âşık Veysel, Poem.