AZERBAYCAN TÜRK ŞAİRİ ABDULLAH ŞAİK VE HAKKINDAKİ YAYINLAR ÜZERİNE
(AZERBAIJANI TURKISH POET ABDULLAH SHAIK AND ON PUBLICATIONS ABOUT HIM
)
|
Yazar
|
:
Shafa HAJIYEVA
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
11
|
|
Sayfa |
:
420-436
|
Özet
Abdullah Şaik, XX asır Azerbaycan edebiyatının en seçkin yazarlarından biridir. Hayatını milletine adayan Şaik, Azerbaycan`da çocuk edebiyatının ve millî çocuk tiyatrosunun yaratıcısıdır. Onun çocuklar ve gençler için yazdığı eserler, hâlâ ders kitaplarında yer almaktadır. Zamanın nabzını iyi tutan şair, ister Sovyetlerden önce millî mücadele yıllarında, ister Sovyetler kurulduktan sonra her zaman halkının yanında olmuş, eserleri ile milletine kılavuz olmaya çalışmıştır.
Abdullah Şaik, 1900`lü yıllarda bazen bir asker, bazen bir şair, ama en çok bir vatansever olarak eserleriyle Azerbaycan halkından desteğini esirgememiştir. Cephenin diğer tarafında savaştan bitap düşmüş, kayıp vermiş milletinin acılarını sarmış, mutlu ve ışıklı geleceğe dair umutlarını yitirmemeleri için motive eden, ölmüş ruhları yeniden canlandıran, Türkçü, Turancı ideolojisini terennüm eden sayısız eserler vermiştir. Ne yazık ki cephenin iki tarafında da gösterilen tüm çabalara rağmen Sovyetler kurulmuş, şairin bu dönemdeki eserleri saklanmış, gün yüzüne çıkması engellenmiştir. Bu sebeple 1920-1991 aralığında doğan eğitimli vatandaşların hemen hemen hepsi, Abdullah Şaik`i çocuk şiirleri yazarı, eğitimci, maarifperver olarak tanımaktadır. Bağımsızlıktan sonraki yıllarda Abdullah Şaik dahil olmak üzere birçok şair ve yazarların edebi kişiliklerinin belli olmayan tarafları aydınlatılmış, herhangi baskı gözetmeksizin arı bir şekilde araştırmaya tabi tutulmuştur.
Makale, Abdullah Şaik`in bilinmeyen Türkçü ve Turancı ideolojisinden bahsetmenin yanısıra, Sovyetler zamanında ve bağımsızlıktan sonraki yıllarda onun hakkında basılan yayınları ve bunlarla ilgili değerlendirmelerimizi içermektedir.
Anahtar Kelimeler
Abdullah Şaik, Azerbaycan, Azerbaycan Türk Edebiyatı, Sovyetler Dönemi, Turancılık İdeolojisi
Abstract
Abdullah Shaik is one of the most prominent writers of Azerbaijani literature of the 20th century. Shaik, who dedicated his life to his community is the author of children`s literature and national children`s theatre in Azerbaijan. The works that written by him for children and adolescent are still in textbooks. Either the years of the national struggle before the Soviet Union or after the establishment of Soviet, Shaik always kept his finger on the pulse well and every time tried to be the guide to his community with his works.
In the 1900s, Abdullah Shaik has been supported his nation by acting as a soldier, as a poet but mostly as a patriot. He was on the other side of the front, tried to heal the pain of the nation that has given the loss and wrote so many works to motivate for happiness and luminous future. Unfortunately, despite all efforts, the Soviet Union were established and the poet`s works in this period were hidden. Therefore, all the citizens who were born and educated during 1920-1991, accept Abdullah Shaik as a writer of children`s poetry and educator. In the following years of independence, Abdullah Shaik and including many poets, writers were illuminated unidentified sides of their literary personality and were subjected to a thorough investigation without any pressure.
In this article, the researchers investigated not only the unknown aspect of Shaik`s Turkic and Turanian ideology but also studies on his publications in the period of the Soviet Union and during the years of independence of Azerbaijan has been. In addition, has been discussed.
Keywords
Abdullah Shaik, Azerbaijan, Azerbaijan Turkish Literature, Soviet Period, Turanian İdeology