MONTE KRİSTO ÖYKÜSÜNÜN GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ
(A SEMIOTIC ANALYSIS OF THE STORY COUNT OF MONTE CRISTO
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. Metin Akyüz
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
11
|
|
Sayfa |
:
492-504
|
Özet
Tarihsel süreç içinde edebiyat kuramları farklı okuma biçimleri geliştirmiştir. Göstergebilim de metne sistematik bir biçimde yaklaşan okuma biçimlerinden biridir. Bu çalışmada Nazlı Eray’ın Monte Kristo öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Çözümlemede Greimas’ın göstergebilimsel yaklaşımı kullanılmıştır. Greimas göstergebilimi edebi metinleri hedef alır, onun iç işleyişini ve göstergeler sistemindeki anlamsal yapıların eklemlenişini ortaya koyar. Bu modele bağlı olarak Monte Kristo öyküsü betisel, anlatısal ve izleksel düzeyler açısından çözümlenmiştir. Anlatı düzeyinde metin önce kesitlere ayrılmış, on iki kesit belirlenmiş ve bu kesitler üç bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerde eyleyenler şemasına bağlı olarak beliren edimler ortaya konmuştur. Söylem düzeyinde oyunculara verilen figüratif nitelikler saptanmıştır. Öyküde yer alan eyleyenlerin birbirleriyle ilişkilerinin nitelikleri belirlenmiştir. Mantıksal-anlamsal düzeyde ise anlatının temel mantığını belirleyen karşıtlıklara yer verilmiştir. Bu çözümlemeler sonucunda Monte Kristo öyküsünün derin düzeyde kadın-erkek karşıtlığı üzerine kurulduğu, bunun da mutluluk-mutsuzluk karşıtlığında figüratif bir nitelik kazandığı ortaya konulmuştur. Oyuncuların kimliklerine, düşüncelerine ve davranışlarına yüklenen bazı detayların birbiriyle karşıt nitelikler taşıdığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Göstergebilim, Monte Kristo, eyleyenler şeması, göstergebilimsel dörtgen.
Abstract
In historical process, literary theories has developed different reading styles. Semiology is another style which approaches a texts systematically. In the present study, a semiotic analysis of story named Count of Monte Cristo by Nazli Eray has been made the semiotic approach of Greimas was used in the analysis. The understanding of semiology of Greimas focuses on literary texts, and reveals its operation and articulation of meaning structures is semiology systems. Depended upon this model, the story of Count of Monte Cristo analyzed in descriptive, narrative and thematic levels. In the narrative level, text was cut into sections, and twelve sections were determined, and sections were tackled under three chapters. In this chapter, acquisitions determined depending on actors’ scheme were revealed. In the discourse level, the figurative qualities which were given to the players were determined. The quality of relations of actors with each other was determined. In logical and semantic level, the contrasts determining the basic logic of narration are included. At the end of the analysis, it was found out that Count of Monte Cristo was constructed on men-women contrast and that it gained a figurative quality in happiness-unhappiness contrast. It was detected that some details loaded on identity, thoughts and behaviors of players have contrastive properties.
Keywords
Semiology, Count of Monte Cristo, scheme of actors, semiotic square