YÜZEY YAPIDAKİ ÇIKARIM CÜMLELERİNİN İLETİŞİME KATKISI
(CONTRIBUTION TO COMMUNICATION OF INFERENCE SENTENCES IN SURFACE STRUCTURE
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Kerime Üstünova
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
12
|
|
Sayfa |
:
1-10
|
Özet
Dil birimlerinin kapasitesi, iletişimin yalnız dil içi göstergelerle kurulması noktasında yetersiz kalmaktadır. Göstergeler arasında bağ kurabilmek için dil dışı göndermelere de ihtiyaç duyulur. İletişimde kodlama-kod çözme eş değerliğini sağlamak temel alındığından verici, alıcının ilgisini çekmek, onu heyecanlandırmak, iletilerle bütünleştirmek için çabalamak zorundadır. Bu nedenle dille istediği gibi oynar; amacına uygun iletiler gönderebilmek için çeşitli söylem belirleyicileri kullanma yoluna gider; araştırmacılar tarafından iletişimde değerli görülen evrensel ve kültürel ögelerden yardım alır; sezdirim, dolaylı çıkarım, dolaysız çıkarım seçeneklerinin gücünden yararlanır; bildirim cümlelerini çıkarım cümleleriyle harmanlar; yani çıkarımsal bildirişmeyi etkin kılar. İletişim sürecinde verilmek istenip de verilmeyen, ipuçları sunulmak kaydıyla yüzey yapıya çıkarılmayan eksik bilgileri tamamlamak için, metindeki bilginin ötesine geçmek için çıkarımda bulunma becerisi gerekir. Ansiklopedik bilgilere duyulan gereksinim, çıkarımda bulunarak giderilir. Çıkarımlar, iletişimin ayrılmaz bir parçasıdır ve çok önemli işlevleri vardır. Alıcı, iletişim sürecinde çıkarımda bulunduğunda örtük ifadelerin farkındadır ve art alan bilgisini kullanıma sokmuş demektir. Diğer yandan iletişimin hedeflendiği gibi gerçekleşmesi için vericiyle alıcı arasında sosyal yaşam, eğitim, statü vb. konularda eşitlik, denge, ortak istek olmalıdır; amaçlar örtüşmelidir. Alıcı da verici kadar çabalamalıdır ki satır arasına gizlenen anlamlara ulaşılsın, yetkin iletişim gerçekleşmiş olsun; alıcının kod çözümü, ulaştığı sonuç, vericinin kodlama biçimiyle özdeş olsun.
Anahtar Kelimeler
sezdirim, dolaylı çıkarım, dolaysız çıkarım, evirme, çıkarımsal bildirişme
Abstract
Capacity of language units remains incapable in establishing communication only with linguistic displays. None-linguistic references are needed to link between signs. Sender has to struggle for to attract receiver’s attention, to get it excited and to integrate it with the messages because communication is based on providing coding-decoding equivalence. Therefore the sender plays with language at will; it uses various discourse makers for to be able to send appropriate messages for the purpose; it gets help from universal and cultural elements that are valuable in communication by researchers; it takes advantage of the power of implication, indirect inference, direct inference options; it blends declarative sentences with inference sentences; in short it activates inferential communication. It is necessary to have the ability to make inferences to complete missing informations that are not removed to the surface structure provided with clues and to go beyond the information in the text. The need for encyclopedic informations is supplied by to make inference. The inferences are an integral part of communication and have very important functions. The receiver is aware of implicit statements when it makes inferrence in the communication process and this means that it uses the background information. On the other hand, in order for to taking place of communication as it is intended, there must be equality, equilibrium and common desire in such matters as social life, education, status etc. between sender and receiver, also purposes should overlap. The receiver should struggle as far as sender so that the hidden meanings between the lines are reached and the competent communication are realized, also decoding and conclusion of receiver coincide with coding format of sender.
Keywords
implication, indirect inference, direct inference, conversion, inferencing communication