TÜRK ATASÖZLERİNDE “DEMİR”İN ANLAMI VE İŞLEVSELLİĞİ
(THE MEANING AND FUNCTIONALITY OF IRON IN TURKISH PROVERBS
)
|
Yazar
|
:
Dr. Fidan Uğur Çerikan
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
13
|
|
Sayfa |
:
162-176
|
Özet
Söz, tüm nitelikleriyle en temel kültürel dinamiktir. Toplumların kültür taşıyıcısı niteliğindeki sözlü kültür ürünlerinin en önemlilerinden biri atasözleridir. Atasözleri az sözle toplumların kültürel, sosyolojik, psikolojik vb. her yönünü yansıtan ürünlerdir. Öyleki Türklerin kültürel belleğinde ve dünya algısında çok önemli yere sahip olan demir, Türk atasözlerinde de kendine yer bulmuştur. Dolayısıyla “demir”le ilgili atasözlerin sayısı oldukça fazladır. Bu makalede, demirin farklı anlamlarını ele alan bazı atasözlerden hareketle, Türk toplumunun sosyo-kültürel ve psikolojik yapısı bağlamında demirin işlevselliği üzerinde durulmuştur. Türk sosyo-kültürel bağlamda “demir”in Türk toplumunun değerler sistemini nasıl yansıttığı da ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türk atasözleri, demir, kültürel bellek, işlevsellik.
Abstract
Word is the most fundamental cultural dynamic with all its qualities. One of the most important oral cultural products which are culture conveyers of societies is proverbs. Proverbs are products which reflect cultural, sociological, psychological, etc. every aspect of societies. In fact, iron, which has an important place in Turks’ cultural memory and world perception, has a wide coverage in Turkish proverbs as well. Hence, the number of proverbs related with iron is quite high. In this article, considering some proverbs related with different meanings of iron, the functionality of iron is emphasized in the context of social, cultural, and psychological structure of Turkish society. Moreover, how iron reflects Turkish society’s system of values is tried to be revealed in the socio-cultural context.
Keywords
Turkish proverbs, iron, Turks’ cultural memory, functıonalıty.