AYNI TÜRDEN BİRDEN FAZLA UNSURLU / ÖGELİ CÜMLELERİN TAHLİLLERİNE YENİ BİR BAKIŞ
(A NEW OVERVIEW OF THE DETERMINATION OF MORE THAN ONE / SINGLE SCRATCHES
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Turgut Baydar
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
13
|
|
Sayfa |
:
131-145
|
Özet
Türkçenin Arap ve Batı gramerciliğinin etkisinden kurtulması ve kendi iç dinamikleriyle incelenmeye başlanması üzerinden, çok çok uzun olmasa da, belli bir zaman geçmiştir.
Bu süre içinde yalnızca Türkçenin tüm konularını içine alan dil bilgisi çalışmaları değil; aynı zamanda Türkçenin sadece bir konusunu ele alan monografiler de yapılmaya başlanmıştır. Türkçenin söz dizimi ile ilgili müstakil çalışmalar da bir hayli çoğalmıştır. Ancak bütün bunlar, söz diziminin problemlerinin hâlli noktasında tam manasıyla yeterli olamamıştır. Yani çalışmaların artması, söz diziminin problemlerinin kalkması anlamına gelmemektedir.
Türkçenin söz diziminde bir cümlede birden fazla farklı yer tamlayıcısı, birden fazla farklı zarf tümleci bulunabilir. Türkçe buna imkân vermektedir. Ancak aynı cümlede hem belirtili hem de belirtisiz nesne bir arada olamaz. Bunu Türkçe kabul etmemektedir. Aynı şekilde Türkçe, bir cümlede birden fazla aynı türden yer tamlayıcısı ve zarf tümlecine ve bir cümlede birden fazla özne ve aynı türden birden fazla nesneye müsaade etmemektedir.
Çalışmada da Türkçenin söz diziminin önemli problemlerinden olan cümlelerin tahlili meselesi ele alınacaktır. Eldeki yazıda, mevcut çalışmalardaki bazı cümlelerin yeni bir bakış açısıyla tahlilleri dikkatlere sunulmakta ve farklı yaklaşımlarla cümlelerin tahlil edilmesinin gereği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Türkçenin söz dizimi, cümle, cümlenin unsurları / ögeleri, cümle tahlili
Abstract
It is not too long, but a certain period of time has passed since the Turkish have been able to get rid of the influence of Arabic and Western grammar and to be examined by their own internal dynamics.
During this period, not only the study of language, which covers all the subjects of the Turkish language, at the same time, monographs which deal only with a topic of the Turkish have begun to be made. There have also been a lot of independent studies on Turkish's syntax. But all of this is not enough at the point of the problems of the syntax. In other words, the increase in work does not mean that the problems of the syntax are up.
In Turkish's syntax, a sentence can have more than one different place fixer, more than one different envelope complement. Turkish makes this possible. However, the same clause can not be a combination of both declared and indefinite objects. He does not accept it in Turkish. In the same way, Turkish does not allow more than one subject from the same genre, more than one subject and more than one object of the same genre.
In the study, the issue of the analysis of the culprit, which is one of the important problems of Turkish’s syntax, will be discussed. In the present article, some of the presentations in the present study are carefully examined for a new perspective and emphasis is given to the analysis of the cues with different approaches.
Keywords
Turkish's syntax, sentence, elements of sentence / sentences, sentence analysis