YUNUS EMRE METİNLERİNDE SAYILAR
(NUMBERS IN THE WORKS OF YUNUS EMRE
)
|
Yazar
|
:
Dr. Vasfi Babacan
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
15
|
|
Sayfa |
:
270-304
|
Özet
Sayıların insan hayatını kolaylaştırdığı ve çeşitlendirdiği muhakkaktır. Genel kanı olarak 5 ya da 10 parmaktan türetildiği tahmin edilen sayılar, tarihin ilk çağlarından beri toplumların hayatında çok önemli bir yere sahip olmuştur. Her medeniyet kendine özgü işaretlerle kendi sayılarını ve bunlara bağlı sistemleri geliştirip kullanmıştır. Sayılar, zamanla matematiğin dışında diğer bilim dallarına, dine, sanata ve edebiyata da sirayet etmiştir. Tüm dinlerde olduğu gibi İslâm’da özellikle de tasavvufî çevrelerde bazı sayılar, diğerlerine nazaran ön plana çıkmıştır. Kimi zaman sanatçılar, her bir sayıyı bir metafora karşılık gelecek şekilde kullanmışlardır. XIII. yüzyılda yaşamış bir sufi olan Yûnus Emre de bu metaforları eserlerinde sıkça kullanan şairlerdendir.
Risâletü’n-Nushiyye ve Dîvân adında iki önemli esere sahip Yûnus Emre, Türkçenin ve Türk edebiyatının önemli kilometre taşlarından biri kabul edilmektedir. Onun metinleri, içinde geçen sayılar bakımından oldukça zengindir. Bunlar, sıradan karşılıklardan ziyade özel anlamlar ifade etmektedir. Sayıların çeşitliliği ve taşıdığı değerler, Yûnus Emre’nin iyi bir öğrenim gördüğünün ve zamanının bilimlerini öğrendiğinin bir göstergesi sayılmalıdır.
Bu makalede Fatih Nüshası dikkate alınarak Yûnus Emre metinlerinde geçen sayılar tespit edilecek, bunların anlamları ve gösterdiği özellikler incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Semantik, Sayılar, Yûnus Emre, Risaletün Nushiyye, Yûnus Emre Divanı.
Abstract
It is certain that the numbers facilitate and diversify human life. The numbers that are supposed to be derived from 5 or 10 fingers as a general consensus have had a crucial place in the lives of societies since the early ages of history. Each civilization has developed and used its own numbers and systems connected to it with specific signs. Numbers gradually spread to other branches of science, religion, art and literature outside mathematics. As in all religions, some numbers in Islam, especially in sufi circles, have come to the fore compared to others. Sometimes artists used each of the numbers to correspond to a metaphor. Yunus Emre, a sufi who lived in the 13th century is a poet who frequently uses these metaphors in his works.
Yunus Emre, who has two important pieces on the name of Risaletun Nushiyye and Divan is accepted one of the important milestones of Turkish and Turkish literature. His texts are quite rich in terms of the numbers. They represent far more special meanings than casual encounters. The diversity of the numbers and the tangible values are seen as a sign that Yunus Emre has a good learning and learned the sciences of his time.
In this article which is taken into consideration the Fatih Copy, the numbers mentioned in the texts of Yunus Emre will be determined and their meanings and properties will be examined.
Keywords
Semantic, Numbers, Yunus Emre, Risaletun Nushiyye, Divan by Yunus Emre.