STALİN DÖNEMİNDE SÖNEN HAYATLAR: SÜRGÜN VE KADIN
(LIVES THAT FELL APART DURING THE STALIN PERIOD
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Nergiz Gahramanlı
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
19
|
|
Sayfa |
:
165-179
|
Özet
XX. yüzyılda, Sovyetler Birliği’nde, Stalin’in yirmi dokuz yıllık iktidarı döneminde milyonlarca insan hayatını kaybetti. Bu dönemde köylünün toprağı elinden alındı, her şey devlete devredildi. Maddi ve manevi yasaklar başladı. Buna karşı çıkanlar baskı altına alındı, sürgünle, ölümle cezalandırıldı. Stalin tarafından uygulanan sürgünde binlerce Kırım Tatarı hayatını kaybetti. Yine Gürcistan’dan sürülen Mesket Türkleri, hapse atıldı, öldürüldü. M. E. Resulzade tarafından kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti devrilince Azerbaycan Türkleri için de acı yıllar başladı. Rejimi kabul etmeyen, görüşlerini değiştirmeyen aydınlar, generaller kurşuna dizildi. Hayatı sönen sadece onlar değildi. Onların aileleri de takip edilmeye başlandı, çocukları, eşleri, kız kardeşleri işten çıkartıldı, tutuklandı, sürgüne [ceza kamplarına] gönderildi. Kadın kamplarında bulunan kadınların çoğu, Sovyet hükümeti tarafından “antikomünist”, “vatan haini” olarak adlandırılan aydınların hanımları ve kız kardeşleri idi. Tutukluların büyük kısmı, Stalin’in vefatından sonra 1956-1957 yıllarında beraat etti, bir kısmı da ceza kamplarındaki kötü yaşam koşullarına dayanamadı ve hayatını kaybetti.
Bu çalışmada, Stalin’in ülkede kurduğu baskı ve terör, Kırım ve Ahıska sürgünü, Stalin döneminde ceza kamplarına gönderilen Azerbaycan kadınlarının sürgün hayatı ele alınmış, kadınlara hapis cezası verilmesinin ve sürgüne gönderilmesinin sebepleri ve gittikleri bölgede, sürgünde veya hapiste yaşadıkları zorluklar gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türk, Stalin, sürgün, kadın, aydın
Abstract
Millions of people lost their lives during the twenty nine years when Stalin was in power in the Soviet Union in the 20th century. The lands of villagers were expropriated by the state. Material and spiritual bans were enforced. Those who rebelled against these actions were suppressed, sent into exile or sentenced to death. Thousands of Crimean Tatars lost their lives in the exile imposed by Stalin. Meskhetian Turks who were relegated from Georgia were imprisoned and executed. When the Azerbaijan People's Government was dissolved, years of anguish started for Azerbaijani Turks. Intellectuals and generals who stood against the system of government and did not change their views were executed by shooting. They were not the only ones whose lives fell apart. Their families were scrutinized; their children, spouses, sisters were dismissed, arrested and sent to exile camps [punishment camps]. Most of the women who were sent to women camps were wives and sisters of intellectuals who were labelled by Soviet government as ‘anti-communists’ and ‘traitors’. Majority of prisoners were acquitted in 1956-1957 after Stalin passed away and some of them could not survive the adverse conditions in punishment camps.
This study discusses the oppression and terror imposed by Stalin in the country, Crimean and Meskhetian exiles, the life of Azerbaijani women who were sent to exile in punishment camps, the reasons why women were imprisoned and sent to exile and the hardship they experienced in the places where they went, sent to exile or imprisoned.
Keywords
Turk, Stalin, exile, woman, intellectual