İBN-İ ÂDİL MELHAMESİ VE METNİN SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE
(İBN-İ ÂDİL’S MELHAME AND ABOUT THE VOCABULARY OF İT
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Aydın
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2014
|
|
Sayı |
:
3
|
|
Sayfa |
:
54-83
|
Özet
Melhame, yıldızlara ve çeşitli iklim ve tabiat olaylarına bakarak geleceğe yönelik birtakım haberler vermeyi amaçlayan bir edebî ve folklorik türdür. Bunun içindir ki, bu türün ürünü olan eserlerde, doğa olayları ve gök bilimi ile ilgili kelimeler; bitkiler, hastalık ve hayvan adları ve hatta yer yer tarihî ve devlet yönetimiyle ilgili kelimeler yer alır. Çünkü yıldız bilimin bir türü olan melhameler fal ya da kehânet kitapları gibi kişiye özgü değil, topluma yönelik genel neticeler sunar. Toplumu ilgilendiren her şey bu tür eserlerin konusudur. Dolayısıyla melhamelerde kelime dağarcığı oldukça zengindir. Bu makalede, dönemin Türkçesinin özelliklerini ve söz varlığını yansıtan çalışmalara katkıda bulunacağı düşüncesiyle İbn-i Âdil’in aynı türde yazılmış “KİTÂB-I USÛLÜ’L-MELÂHAME” adlı eserinin kelime hazinesini öne çıkan bazı kavram alanlarını göz önünde bulundurarak isim ve fiil ayrımı çerçevesinde incelemeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
İbn-i Âdil, melhame, söz varlığı, dizin, Osmanlı Türkçesi
Abstract
Melhame, looking at the stars, and a variety of climate and natural events aimed at giving some news for the future is a literary and folkloric. That is why, this species is the product of work, nature events and astronomy related words; plants, disease and animal names, and even in some places is located in the historic and state management-related words. Because the melhame is a type of star science (astrology), so then they don’t present for as personalized like fal or the prophecy books, present for community general results. Everything concerning the subject of the works in this kind of society. Therefore, in the melhame vocabulary is quite rich. In this article, reflecting the existence of studies of the period features and contribute with the same type of İbn-i Âdil " KİTÂB-I USÛLÜ’L-MELÂHAME " the word treasure highlights some of the concepts in the context of the distinction between nouns and verbs, considering areas for review.
Keywords
İbn-i Âdil, melhame, vocabulary, index, Ottoman Turkish.