BİR ŞİİR İKİ YORUM: “TÂRÎH-İ KADÎM”
(ONE POEM, TWO COMMENTS: “TÂRÎH-İ KADÎM”
)
|
Yazar
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Sandıkkaya Aşır
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
10
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
196-210
|
Özet
Modern Türk şiirinin kurucu isimlerinden olan Tevfik Fikret, edebiyat tarihimizin gerek sanatıyla gerekse de kişiliğiyle en çok konuşulan isimlerinden biridir. Onun etrafındaki kutuplaşmanın başlıca nedenlerinden olan “Târîh-i Kadîm” pek çok tartışmanın fitilini ateşlemiştir. Şiirde yer yer umut veren mısralar olmakla birlikte şiirin genelinde her şeye şüpheyle yaklaşan Tevfik Fikret’in karamsarlığı dikkat çekmektedir. Geçmişin hep felaketlerle örülü olduğunu düşünen Fikret, geleceğin de bu şekilde olacağını düşünerek insanlık tarihini uzun bir gece gibi betimlemiştir. Fikret’in “kitâb-ı köhne” ifadesiyle Kuran-ı Kerim’i kastettiği düşünülmüş ve bazı kesimler tarafından şüpheci, pozitivist, materyalist ve ateist olmakla suçlanmıştır. Ahmed Esad Sezai Sünbüllük ve Mehmed Ali Aynî gibi Fikret’in çağdaşı olan iki isim bu suçlamalar karşısında “Târîh-i Kadîm”i kendi bakış açıları doğrultusunda ele almışlardır. Buna göre Sünbüllük, İslam felsefesi ve tasavvuf ışığında şiire bakılması halinde Fikret’in imanındaki kuvvetin ortaya çıkacağını söylerken; Aynî, Fikret’in şüphecilikten ateizme evrilen düşüncelerini göstermeye çalışmış ve onun dini inkâr ettiği sonucuna ulaşmıştır. Bu yazıda Tevfik Fikret’in “Târîh-i Kadîm”deki düşüncelerinin doğruluğunu ispatlamaya çalışan Sünbüllük ile bu düşüncelerin karşısında yer alan Aynî’nin görüşleri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tevfik Fikret, “Târîh-i Kadîm”, Ahmed Esad Sezai Sünbüllük, Mehmed Ali Aynî, İslamiyet, ateizm
Abstract
Tevfik Fikret, one of the founding names of modern Turkish poetry, is one of the most talked-about names in our literary history, both with his art and his personality. "History of Ancient" which is one of the main reasons for the polarization around him ignited many debates. Although there are hopeful lines in the poem, the pessimism of Tevfik Fikret, who is suspicious of everything in the poem, draws attention. Believing that the past is always woven with disasters, Fikret, thinking that the future will be like this, has described the history of humanity as a long night. It was thought that Fikret was referring to the Qur'an with the expression "book of fossil" and he was accused by some of being a skeptic, positivist, materialist, and atheist. Under these accusations, two contemporary names of Fikret, such as Ahmet Esat Sezai Sünbüllük and Mehmed Ali Aynî, discussed "History of Ancient" from their own perspectives. According to this, Sünbüllük said that if poetry is looked at in the light of Islamic philosophy and mysticism, the strength of Fikret's faith will emerge; Aynî tried to show Fikret's thoughts that evolved from skepticism to atheism and came to the conclusion that he denied religion. In this article, the views of Sünbüllük, who tried to prove the correctness of Tevfik Fikret's thoughts in "History of Ancient", and Aynî, who was against these thoughts, were discussed.
Keywords
Tevfik Fikret, “Târîh-i Kadîm”, Ahmed Esad Sezai Sünbüllük, Mehmed Ali Aynî, Islam, atheism