HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA ÜNLEMİNİN TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDAKİ İŞLEVLERİ
(IN TURKEY TURKISH DIALECTS THE HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA INTERJECTION
)
|
Yazar
|
:
Prof. Dr. Turgut Baydar
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
12
|
|
Sayfa |
:
49-60
|
Özet
Türkçe ifade kabiliyeti ve kıvraklığı çok üst seviyede olan bir dildir. Onun her konusu üzerinde derinlemesine yapılacak her çalışmada bunun izlerini görmek, onda saklı olan özellikleri keşfetmek mümkündür.
Kelime türleri arasındaki geçişlerden tutun da bir hâl ekinin kaç değişik işlevde kullanıldığına kadar Türkçe her türlü anlamlı ya da görevli elemanına çok değişik sayıda işlev yüklemiştir. Türkçede bazen de farklı görevli ya da anlamlı elemanlar aynı işlevi yerine getirmektedir.
Ünlemler de çok değişik işlevlerde kullanılan kelime türlerinden biridir. Çünkü ünlemler duygu ve düşünceleri en kısa ve en etkili şekilde ifade edebilen yapılardır. Ünlemleri sadece görevli kelimeler olarak değil, aynı zamanda anlamlı kelimeler olarak değerlendirmek gerekmektedir. Çünkü ünlemler bazen bir cümle ile hatta birden çok cümle ile ifade edilebilecekleri tek kelime ile hem de daha etkili bir biçimde anlatabilmektedir.
Türkiye Türkçesi ağızları da ünlemler bakımından son derece zengindir. Türkiye Türkçesi ağızlarında çok sayıda ünlem, çok değişik işlevlerde kullanılmaktadır.
Eldeki yazıda da Türkiye Türkçesi ağızlarında kullanılan HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA ünleminin hangi işlevlerde kullanıldığı tanıklı örneklerle dikkatlere sunulmuş; böylece sadece bir ünlemin dahi Türkiye Türkçesi ağızlarında kaç değişik şekilde geçtiği ve çok değişik işlevi yerine getirdiği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Türkçesi ağızları, ünlem, HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA ünlemi, HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA ünleminin işlevleri
Abstract
It is a lyric with a high level of abilities and self-expression in Turkish. It is possible to see the traces of it in every work that will be done in depth on every subject, and to discover the features hidden in it.
In terms of how many different functions are used in a given case, it carries different functions to all kinds of meaningful or assigned members in Turkish. Sometimes in Turkish the same function fulfills different task or meaningful elements.
Interjections are also one of the many types of words used in various functions. Because interjections are structures that can express emotions and thoughts in the shortest and most effective way. It is necessary to consider interjections not only as official words, but also as meaningful words. Because interjections can sometimes be expressed more effectively with a single word that can be expressed with one sentence or even with multiple sentences.
Turkey Turkish dialects are extremely rich in interjections. Turkey Turkish many interjection in the mouth, are used in a variety of functions.
The present study in Turkey Turkish dialects used in the HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA interjection presented to the attention of the witness, which functions as used in the examples; even just an interjection in Turkey Turkish dialects in many different ways and it now has been demonstrated that fulfill many different functions.
Keywords
Turkey Turkish dialects, interjection, HA, HA HA HA, HA, ?A, HÂ, ?A, HAA, XA interjection, the func