TÜRKÇEDEKİ YÖN GÖSTERME DURUMUNUN KÖKENİ ÜZERİNE
(ON THE ORIGIN OF THE DIRECTIVE CASE IN TURKIC
)
|
Yazar
|
:
John A. ERICKSON
|
Çeviren
Hanife Gezer
|
|
Türü |
:
Çeviri
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
6
|
|
Sayfa |
:
328-339
|
Özet
Bu makalede, “yön gösterme durumu” nun işaretleri olarak gramer kitaplarında belirtilen -ra ~
-rä, -ru, -rü, -r? ~ -ri ve -?aru ~ -gärü ’ye benzer şekiller olan Türk dillerindeki son eklerin kökeni araştırılmıştır. Durum işaretleyicileri olarak bu son eklerin tarihsel gelişimi, hem Proto-Altaycada hem de Proto-Türkçede eklerin orijinal şekil ve işlevlerinin yeniden yapılandırılmasına sebebiyet veren bir takım denemelere yol açacak kadar çok belirsizdir ki yapılan bu denemelerin tümü ikna edici değildir. Bu çalışmada, probleme yeni bir bakış açısıyla bakılacaktır. Yeniden yapılandırma denemelerini, her bir yaklaşımı eksik yönleriyle çeşitli faydalarını hesaba katarak, tekrar değerlendirme ile işe başlanacaktır. Bu makalede, Eski Türkçeden biçim bilimsel ve söz dizimsel verilere dayanarak Ön-Eski Türkçede yön gösterme durumunun işlevi ve orijinal şekli ile ilgili yeni bir yapılanma önerilecektir.
Anahtar Kelimeler
Türk dilleri, Eski Türkçe, yön gösterme durumu, tarihî dilbilim, morfo-sentaktik değişim
Abstract
This paper investigates the origin of suffixes in Turkic languages with forms similar to -?aru ~ -gärü and -ra ~ -rä, -ru, -rü, -r? ~ -ri, referred to in grammars as markers of a “directive case”. There has been considerable uncertainty about historical development of these suffixes as case markers, leading to a number of attempts to reconstruct their original form and function in both Proto-Turkic and Proto-Altaic, all of which have proven inconclusive. This study examines the problem from a new perspective. It begins with a reassessment of attempts at reconstruction, considering the various benefits and shortcomings of each approach. Then, based on morphological and syntactic data from Old-Turkic, it offers a reconstruction of the original form and function of the directive case in pre-Old Turkic.
Keywords
Turkic languages, Old Turkic, directive case, historical linguistics, morphosyntactic change